ANAYASA HUKUKU
İÇİNDEKİLER
BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ IX
İÇİNDEKİLER XI
KISALTMALAR XXXVII
TABLOLAR LİSTESİ XLIII
BİRİNCİ BÖLÜM
ANAYASACILIK DÜŞÜNCESİ,
SINIRLI DEVLET İDEALİ,
ANAYASA VE İLGİLİ
KAVRAMLAR
- GENEL OLARAK 1
- ANAYASACILIK VE SINIRLI DEVLET İDEALİ 6
III. ANAYASACILIĞIN ARAÇLARI 23
- Kuvvetler Ayrılığı İlkesi 24
- Federal Yapılanma Biçimi ya da Dikey Kuvvetler Ayrılığı 37
- İnsan Hakları Düşüncesi 41
- Anayasanın Üstünlüğü İlkesi 46
- Hukuk Devleti İlkesi 58
- ANAYASACILIK İLE DEMOKRASİ ARASINDAKİ GERİLİM VE UZLAŞMA 60
- “ANAYASA” KAVRAMI 67
- Anayasaların Sınıflandırılması 71
- Katı ya da Sert Anayasalar 71
- Yumuşak ya da Esnek Anayasalar 74
- Kazuistik, Ayrıntılı-Detaylı ya da Düzenleyici Ana-yasalar 75
- Çerçeve Anayasalar 75
- Gerçek ya da Sahici Anayasalar 75
- Gerçek ya da Sahici Olmayan Anayasalar 76
- Ferman Anayasalar 76
- Misak Anayasalar 76
- İtibarî, Sözde ya da Semantik Anayasalar 76
- Garantist, Güvence Sağlayan ya da Yaşayan Anaya-salar 77
- Kamuflaj Anayasalar 77
- İdeolojik Anayasalar 78
- Faydacı Anayasalar 79
- Orijinal Anayasalar 79
- Taklit Anayasalar 79
- Maddi Anlamda Anayasalar 80
- Şeklî Anlamda Anayasalar 80
- Yazılı Anayasalar 81
- Yazılı Olmayan, Teâmülî ya da Geleneksel Anaya-salar 81
- Siyasal ya da Kurumsal Anayasalar ya da Teşkilât Anayasaları 82
- Sosyal Anayasalar 82
- ANAYASAL ÖRF KAVRAMI 82
VII. ANAYASA YAPMA İKTİDARI: “ASLİ KURUCU İK-TİDAR” 85
VIII. ANAYASAYI DEĞİŞTİRME İKTİDARI: “TALİ KU-RUCU İKTİDAR” 90
- SUİSTİMALCİ ANAYASACILIK KAVRAMI 94
- “ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ VE BAĞLAYICILIĞI” VE “ANAYASANIN BAĞLAYICILIĞI VE ÜSTÜNLÜ-ĞÜ” İLKELERİ 96
- TÜRK NORMLAR DÜZENİNDE “NORMLAR HİYE-RARŞİSİ” 103
İKİNCİ BÖLÜM
ANAYASA HUKUKUNUN BAZI KONULARI
- ANAYASA HUKUKU I - ANAYASA HUKUKU GENEL ESASLAR DERSİNİN BAZI KONULARI 111
- Hukukun Anlamı ve İşlevi 111
- “Hukuk, Adalet ve Özgürlük” Kavramları 115
- “Adalet” Kavramı 126
- Milletlerarası Andlaşmaların Türk Hukukundaki ve Normlar Hiyerarşisindeki ya da Kurallar Kademelenmesindeki Yeri 135
- Hakların Devlete Yüklediği Negatif ve Pozitif Yükümlülükler 140
- Temel Hak ve Özgürlüklerin Anayasa Metinlerindeki Konumlandırılışları Bağlamında Liberal-Burjuva ve Marksist Anayasaları 141
- “Tek İsimli İki Turlu Çoğunluk Seçim Sistemi”nin Özellikleri ve Bu Seçim Sisteminin Siyasi Sonuçları 142
- Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminde Milletlerarası Andlaşmaların Kabul Edilme Süreci 143
- “Yasama Yetkisinin Devredilmezliği İlkesi” ve Bu İlkenin İstisnaları 151
- Maddî Kanun/Şeklî Kanun Ayrımı 154
- Siyasi İktidarın Nitelikleri ve “Egemenlik” Kavramı 156
- Siyasi İktidarın Kaynağına İlişkin Teokratik Görüşlerle Demokratik Görüşler Arasındaki Temel Farklar… 157
- “Emredici Vekâlet” ve “Temsili Vekâlet” Kavramları ve Bu Kavramların Hükûmet Sistemleriyle İlişkisi. 158
- Devletin Kökeni Hakkında İleri Sürülen Teorileri ve Devleti Oluşturan Kurucu Unsurları 161
- “Millet” ve “Devlet” Kavramları 163
- “Egemenlik” Devletin Bir Niteliği midir? 164
- “Devlet” ve Devletin “Kurumlar Kurumu” Olması 165
- Devletin Kökeni ve Doğuşu 166
- Devletin “Hukuki Kişiliği” 168
- Üniter, Federal ve Bölgeli Devlet Biçimleri Arasındaki Farklar 168
- Yetki Genişliği İlkesi ve Merkezi-Üniter Devlet 170
- Siyasi Partilerin İşlevleri 172
- Siyasi Parti Sistemleri 173
- Kadro Partileri ve Kitle Partileri 176
- Baskı Grupları 177
- Baskı Gruplarının Genel Sınıflandırılması 178
- İfade Özgürlüğü ve Demokrasi 179
- Amerika ve Avrupa Modeli Anayasallık Denetimi 189
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİ VE DEMOKRASİ
- DEMOKRATİK HUKUK DEVLETİ İLKESİ 193
- Hukuk Devleti İlkesi 194
- Amerika Birleşik Devletleri’nde Hukuk Devleti İlke-sinin Bir Yönü: Due Process of Law 197
- Anayasacılık ve Hukuk Devleti İlkesi 199
- Kanun Devleti-Hukuk Devleti 201
- Şekli Hukuk Devleti-Maddi Hukuk Devleti 201
- Hukuk Devleti İlkesinin Gerekleri 205
- İnsan Haklarının Tanınması, Sağlanması ve Korunması 205
- a) İnsan Haklarının Korunmasının Aracı Olarak Bireysel Başvuru 209
- Bütün Devlet Organlarının Hukukla Bağlı Olması 213
- b) Yürütme Erkinin Hukukla Bağlı Olması 214
- c) Yasama Erkinin Hukukla Bağlı Olması 216
- d) Yargı Erkinin Hukukla Bağlı Olması 218
- Yargı Erkinin Bağımsızlığı 219
- a) Venedik Komisyonu’nun Yargı Bağımsızlığına İlişkin Görüşleri 221
- b) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkanvekili Mehmet Yılmaz’ın Yargıya İlişkin Tespitleri 226
- Tabiî Hâkim Güvencesi 232
- Uluslararası Hukuka Bağlılık 234
- Kuvvetler Ayrılığının Sağlanmış Olması 238
- Hukukun Genel İlkelerine Saygı 239
- Demokrasi 245
- Demokrasi ile Hukuk Devleti Arasındaki Gerilim 256
İ. Uzlaşma: Demokratik Hukuk Devleti 259
- “Müzakereci Demokrasi” Kavramı 262
- “Demokrasi Azınlıkların Haklarını Korur, İsteklerini Değil” 264
- Değerlendirme 267
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI
ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GENEL BAKIŞ VE
BAZI HÜKÛMET SİSTEMİ UYGULAMALARI
- GENEL OLARAK 279
III. KUVVETLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GÖRE HÜ-KÛMET SİSTEMLERİ 299
- Parlamenter Hükûmet Sistemi 306
- Başkanlık Hükûmet Sistemi 324
- Yarı Başkanlık Hükûmet Sistemi 333
- Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi 353
- Genel Olarak 354
- Anayasa Değişikliği Sürecine İlişkin Bazı Tespitler 357
- Anayasa Değişikliğinden Önceki Süreç ve Bazı Tespitler 362
BEŞİNCİ BÖLÜM
1982 ANAYASASI ÖNCESİ OSMANLI-TÜRK ANAYASACILIK HAREKETLERİ
- 1982 ANAYASASI ÖNCESİ OSMANLI-TÜRK ANAYA-SACILIK HAREKETLERİ 385
- Osmanlı-Türk Anayasal Belgeleri 385
- 1808 Sened-i İttifak 385
- 1839 Tanzimat Fermanı-Gülhane Hattı Hümâyûnû 389
- 1856 Islahat Fermanı 392
- 1875 Adalet Fermanı 398
- Osmanlı-Türk Anayasaları 404
- 1876 Kânûn-i Esâsî 404
- a) Yasama Organı: Meclis-i Umumi 405
(1) Kanun Yapma Usulü 407
(2) Devlet Başkanı Pâdişah II. Abdülhamid’in Meclis-i Umumi’yi Açış Konuşması 408
- b) Yürütme Organı: Pâdişah ve Heyet-i Vükelâ 414
- c) 22/08/1909 Tarihli Anayasa Değişikliğinin 1876 Kânûn-i Esâsî’nin Hükûmet Sistemine İlişkin Düzenlemelerinde Meydana Getirdiği Farklılıklar416
- d) Yargı Organı 418
- e) Temel Hak ve Özgürlükler 419
- 1921 Teşkilât-ı Esâsiyye Kânûnı 421
- a) Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi 422
- b) Yürütme İşlevi ya da Yetkisi 422
- c) 1921 Teşkilât-ı Esâsiyye Kânûnı Döneminde Yar-gı Kuvveti ile Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Anayasal Düzenlemeler 423
- 1924 Teşkilât-ı Esâsiyye Kânûnı 425
- a) Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi 426
- b) Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu427
- c) 1924 Teşkilât-ı Esâsiyye Kânûnı’nun Öngördüğü Demokrasi Anlayışı ve Anayasanın Böyle Bir Demokrasi Anlayışını Benimsemiş Olmasının Nedenleri 428
- 1961 Anayasası 431
- a) Anayasanın Temel Siyasi Felsefesi ve Getirdiği Başlıca Yenilikler 431
- b) Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi (Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi) 434
- c) Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu 435
- d) Parlamenter Hükûmet Sisteminin İşleyişini Güçleştiren Olgular 438
- e) 1961 Anayasası ile 1982 Anayasası’nın Hazırlanış ve Kabul Ediliş Süreçlerindeki Farklılıklar440
ALTINCI BÖLÜM
1982 ANAYASASI’NIN
HAZIRLANMASI, KABUL EDİLMESİ
VE TEMEL İLKELERİ
- 1982 ANAYASASI’NIN HAZIRLANMASI VE KABUL EDİLMESİ 447
- 1982 ANAYASASI’NIN TEMEL İLKELERİ 451
- Cumhuriyetçilik İlkesi 454
- Üniter Devlet İlkesi 458
- İnsan Haklarına Saygılı Devlet İlkesi 465
- Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet İlkesi 468
- Demokratik Devlet İlkesi 471
- Laiklik İlkesi 479
- Sosyal Devlet İlkesi 482
İ. Hukuk Devleti İlkesi 484
- Kazanılmış Hak Kavramı 491
- Eşitlik İlkesi 493
- Başlangıçta Belirtilen Temel İlkelere Bağlılık 494
YEDİNCİ BÖLÜM
1982 ANAYASASI’NDA
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER REJİMİ
- GENEL OLARAK 501
- TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIFLANDIRIL-MASI 501
- Kişinin Hakları ve Ödevleri 502
- Kişinin Dokunulmazlığı, Maddî ve Manevî Varlığı 502
- Zorla Çalıştırma Yasağı 503
- Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği 503
- Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması 504
- Kişisel Verilerin Korunmasını İsteme Hakkı 505
- Konut Dokunulmazlığı 510
- Haberleşme Özgürlüğü 511
- Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü 518
- Din ve Vicdan Özgürlüğü 519
- Düşünce ve Kanaat Özgürlüğü 519
- Düşünceyi Açıklama ve Yayma Özgürlüğü 520
- Bilim ve Sanat Özgürlüğü 521
- Basın Özgürlüğü 521
- Süreli ve Süresiz Yayın Hakkı 523
- Kamu Tüzel Kişilerinin Elindeki Basın Dışı Kitle Haberleşme Araçlarından Yararlanma Hakkı 523
- Düzeltme ve Cevap Hakkı 524
- Dernek Kurma Özgürlüğü 524
- Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı 525
- Mülkiyet Hakkı 525
- Hak Arama Özgürlüğü 526
- Kanunî Hâkim Güvencesi 526
- Suç ve Cezalara İlişkin Bazı İlkeler 526
- İspat Hakkı 527
- Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması 527
- Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler 527
- Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları 527
- Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi 527
- Kıyılardan Yararlanma 528
- Toprak Mülkiyeti 528
- Tarım, Hayvancılık ve Bu Üretim Dallarında Çalı-şanların Korunması 529
- Kamulaştırma 529
- Devletleştirme ve Özelleştirme 530
- Çalışma ve Sözleşme Özgürlüğü 530
- Çalışma Hakkı ve Ödevi 530
- Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı 530
- Sendika Kurma Hakkı 531
- Toplu İş Sözleşmesi ve Toplu Sözleşme Hakkı 531
- a) Kamu Görevlileri Hakem Kurulu 532
- Grev Hakkı ve Lokavt 533
- a) Yüksek Hakem Kurulu 534
- Ücrette Adalet Sağlanması 537
- Sağlık Hizmetleri ve Çevrenin Korunması 537
- Konut Hakkı 537
- Gençliğin Korunması 538
- Sporun Geliştirilmesi ve Tahkim 538
- Sosyal Güvenlik Hakkı 538
- Tarih, Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması 539
- Sanatın ve Sanatçının Korunması 539
- Siyasi Haklar ve Ödevler 539
- Türk Vatandaşlığı 540
- Seçme, Seçilme ve Siyasî Faaliyette Bulunma Hakları 540
- Siyasi Parti Kurma, Partilere Girme ve Partilerden Ayrılma 541
- Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı 544
- Mal Bildirimi 544
- Vatan Hizmeti 544
- Vergi Ödevi 545
- Dilekçe, Bilgi Edinme ve Kamu Denetçisine Başvurma Hakkı 545
III. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI REJİMİ 546
- Olağan Dönemlerde Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması 547
- Öze Dokunma Yasağı 547
- Sınırlandırmanın Yalnızca Anayasanın İlgili Maddelerinde Belirtilen Özel Sebeplere Bağlı Olarak Yapılabilmesi 548
- Sınırlandırmanın Ancak Kanunla Yapılabilmesi 551
- Sınırlandırmanın Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Aykırı Olmaması 551
- Sınırlandırmanın Demokratik Toplum Düzeninin Gereklerine Aykırı Olamaması 552
- Sınırlandırmanın Laik Cumhuriyetin Gereklerine Aykırı Olmaması 553
- Sınırlandırmanın Ölçülülük İlkesine Aykırı Olmaması 553
- Temel Hak ve Özgürlüklerin Doğasından Kaynaklanan Sınırlar 555
- Anayasa Mahkemesi’nin 27/05/2015 Tarihli Kararının İlgili Bölümleri 556
- Olağanüstü Dönemlerde Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması-Temel Hak ve Özgürlüklerin Kullanılmasının Durdurulması 563
SEKİZİNCİ BÖLÜM
1982 ANAYASASI DÖNEMİNDE
SİYASİ PARTİLERİN HUKUKİ REJİMİ
- GENEL OLARAK 569
- PARTİ KURMA VE PARTİYE ÜYE OLMA 569
- Parti Kurma 569
- 15/09/2024 Tarihi İtibariyle Faaliyette Olan Siyasi Partiler 570
- Partiye Üye Olma 574
- Partilere Üye Olabilenler 575
- Partilere Üye Olamayanlar 575
- Üyeliğe Kabul Şartları 577
III. SİYASİ PARTİ SİCİLİ 578
- TEŞKİLATLANMA VE ORGANLAR 579
- Siyasi Partilerin Teşkilatı 579
- Partilerin Genel Merkez Teşkilatı 579
- a) Büyük Kongre …………………………………...580
(1) Büyük Kongrenin Yetkileri 580
(2) Büyük Kongrenin Toplantı Yeter Sayısı 581
- b) Genel Başkan ……………………………………582
(1) Eş Genel Başkanlık 582
- c) Merkez Karar, Yönetim ve İcra Organları582
- d) Merkez Disiplin Kurulu 583
- İl Teşkilatı 583
- İlçe Teşkilatı 584
- SEÇİMLERİN YAPILMASI 585
- TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ SİYASİ PARTİ GRUPLARI 587
- Grup Genel Kurulu 588
- Grup Yönetim ve Disiplin Kurulları 588
- Grup Başkanı 588
VII. ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER 589
- İbra 589
- Organlara İlişkin Diğer Hükümler 589
- Kamu Yararına Dernek Sayılmama 590
VIII. SİYASİ PARTİLERİN KAPATILMASI REJİMİ 590
- Genel Olarak 591
- Davanın Açılması ve Görülmesi 591
- Kapatılma Kararı ve Sonuçları 592
- 1961 ve 1982 Anayasaları Döneminde Anayasa Mahkemesi’nde Açılan Siyasi Parti Kapatma Davaları ve Davaların Sonuçları 593
DOKUZUNCU BÖLÜM
YASAMA ORGANI:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
- GENEL OLARAK 601
- TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN ÜYE TAM SAYISI 601
III. YASAMA DÖNEMİ 607
- MİLLETVEKİLLERİNİN SEÇİMİ 617
- Milletvekili Seçilme Yeterliliği 617
- Seçim Barajı ve Seçim İttifakları 623
- Seçim Barajının Anayasaya Aykırılığı Sorunu 630
- Seçmen Olma Şartları 636
- Yurtdışı Seçmenlerle İlgili Kimi Esaslar 644
- Seçim İlkeleri 648
- Seçimlerin Serbestliği 649
- Genel Oy 652
- Eşit Oy 652
- Tek Dereceli Seçim 652
- Gizli Oy 653
- Açık Sayım ve Döküm 653
- Yargı Organlarının Yönetimi ve Denetimi 653
- Seçim Çevreleri 654
- Adaylık 658
- Seçim Sistemi 660
- Seçimlerin Başlangıcı 661
İ. Ara Seçimler 663
- Seçimlerin Yönetimi ve Denetimi 664
- Yüksek Seçim Kurulu 664
- a) Kuruluşu ve Örgütlenmesi 665
- b) Görev ve Yetkileri 668
(1) 1982 Anayasası’nda Yer Alan Görev ve Yetki-ler 669
(2) 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 670
(a) Md. 14’te Sayılan Görev ve Yetkiler 670
(b) Md. 14 Dışındaki Maddelerde Sayılan Bazı Görev ve Yetkiler 672
(3) 7062 Sayılı Yüksek Seçim Kurulunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 681
(a) Md. 6’da Sayılan Görev ve Yetkiler 681
(4) 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler 682
(5) 2972 Sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 685
(6) 3376 Sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halk-oyuna Sunulması Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 686
(7) 6271 Sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler 687
(8) 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler 690
(9) 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 690
(10) Diğer Kanunlardaki Yetkili Hâkimin veya İlçe Seçim Kurulunun Belirlenmesi Görev ve Yetkileri 690
- İl Seçim Kurulları 692
- a) Görev ve Yetkileri 694
- İlçe Seçim Kurulları ve Geçici İlçe Seçim Kurulları 694
- a) Görev ve Yetkileri 697
- Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu 698
- a) Görev ve Yetkileri 698
- Sandık Kurulları 699
- MİLLETVEKİLLERİNİN HUKUKİ STATÜSÜ 701
- Milletvekilliği Sıfatının Kazanılması 701
- Milletvekillerinin Göreve Başlaması 702
- Milletvekilliği Sıfatının Sona Ermesi 703
- Milletvekilliği Sıfatının Düşmesi 705
- İstifa Nedeniyle Milletvekilliğinin Düşmesi 705
- Kesin Hüküm Giyme veya Kısıtlanma Durumların-da Milletvekilliğinin Düşmesi 708
- Milletvekilliği ile Bağdaşmayan Bir Görev veya Hizmetin Sürdürülmesinde Israr Edilmesi Nedeniy-le Milletvekilliğinin Düşmesi 715
- a) Milletvekilliği ile Bağdaşmayan İşler (Yasama Bağdaşmazlığı-Teşrîî İmtizaçsızlık) 716
- Meclis Çalışmalarına Özürsüz veya İzinsiz Olarak Bir Ay İçerisinde Toplam Beş Birleşim Günü Katıl-mama Nedeniyle Milletvekilliğinin Düşmesi 721
- Üyesi Olduğu Siyasi Partinin Kapatılmasının Millet-vekilliğine Etkisi 723
- Yasama Bağışıklıkları (Parlamenter Muafiyetler-Teşrîî Muafiyetler) 726
- Yasama Sorumsuzluğu (Teşrîî Mes’ûliyetsizlik) 726
- Yasama Dokunulmazlığı (Teşrîî Masûniyet) 730
- MİLLETVEKİLLERİNİN MÂLÎ STATÜSÜ 736
VII. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN İÇ YAPISI738
- Başkanlık Divanı 739
- Danışma Kurulu 741
- İhtisas Komisyonları 742
- Siyasi Parti Grupları 746
VIII. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN ÇALIŞMA DÜZENİ 746
- Genel Olarak 747
- Oylama Yöntemleri 748
- Toplantı Yeter Sayısı 752
- Karar Yeter Sayıları 752
- TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN GÖREV VE YETKİLERİ 754
- Kanun Koymak, Değiştirmek, Kaldırmak 758
- Torba ya da Temel Kanunlar 764
- Kanunların Veto Edilmesi 767
- Kanunların Yürürlüğe Girmesi 769
- Bilgi Edinmek ve Denetlemek 771
- Bilgi Edinme ve Denetleme Araçları 772
- a) Yazılı Soru 774
- b) Kanun Tekliflerinin Görüşülmesi Sırasında Soru ve Cevap İşlemi778
- c) Genel Görüşme 779
- d) Meclis Araştırması 782
- e) Meclis Soruşturması 786
- Olağanüstü Hal ile İlgili Kararlar 789
- Olağanüstü Hallerde Çıkarılan Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerini Görüşmek ve Kabul Etmek 790
- Bütçe ve Kesin Hesap Kanun Tekliflerini Görüşmek ve Kabul Etmek 790
- Uluslararası Antlaşmaların Onaylanmasını Uygun Bulmak 792
ONUNCU BÖLÜM
YÜRÜTME ORGANI
- GENEL OLARAK 797
- SEÇİMİ 801
III. GÖREVE BAŞLAMASI VE GÖREVİNİN SONA ER-MESİ 811
- GÖREV VE YETKİLERİ 816
- SİYASİ VE HUKUKİ SORUMLULUĞU 820
- DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ 824
- Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 825
- Cumhurbaşkanlığı Yönetmelikleri 841
- Cumhurbaşkanlığı Kararları 843
- Adsız Düzenleyici İşlemler 846
VII. KABİNENİN DİĞER ÜYELERİ: CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARI VE BAKANLAR 848
- Cumhurbaşkanı Yardımcıları 850
- Cumhurbaşkanı Yardımcısı Atanabilmek İçin Gerekli Şartlar 852
- Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Görev ve Yetkileri
- Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Sorumluluğu 853
- Bakanlar 854
- Bakan Atanabilmek İçin Gerekli Şartlar 859
- Bakanların Görev ve Yetkileri 859
- Bakanların Sorumlulukları 860
- Bakan Yardımcıları 863
- Bakanlıklar 864
VIII. POLİTİKA KURULLARI 866
- CUMHURBAŞKANLIĞI OFİSLERİ 869
- BAĞLI KURUM VE KURULUŞLAR 869
- YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER VE KİMİ ETKİLEŞİM ARAÇLARI 870
- Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi 871
- Cumhurbaşkanı’nın “Kanunları Veto Yetkisi” 875
- Cumhurbaşkanı’nın “Seçimlerin Yenilenmesine Karar Verme Yetkisi” 878
- Cumhurbaşkanı’nın Cezai Sorumluluğu 887
- Cumhurbaşkanı Yardımcılarının ve Bakanların Cezai Sorumlulukları ve Yargılanmaları 895
- Cumhurbaşkanı Seçimi ile Milletvekili Genel Seçiminin Aynı Tarihte Yapılması 900
XII. CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİ İLE PARLAMENTER HÜKÛMET SİSTEMİNİN TÜRKİYE CUMHURİYETİ UYGULAMASININ KARŞILAŞTIRIL-MASI 905
XIII. CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNİN, BAŞKANLIK HÜKÛMET SİSTEMİNİN AMERİKA BİR-LEŞİK DEVLETLERİ UYGULAMASI VE YARI BAŞ-KANLIK HÜKÛMET SİSTEMİNİN FRANSIZ CUMHU-RİYETİ UYGULAMASI İLE KARŞILAŞTIRILMASI 907
XIV. DEĞERLENDİRME 913
ONBİRİNCİ BÖLÜM
YARGI ORGANI
- GENEL OLARAK 933
- YARGI ERKİNE İLİŞKİN TEMEL İLKELER 944
- Tabiî Hâkim İlkesi 945
- Hâkimlerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı 948
- Hâkimlik Güvencesi 951
III. HÂKİMLER VE SAVCILAR KURULU 952
- Görevleri 954
- Organlar ve Birimleri 955
- Başkanlık 955
- Genel Kurul 956
- Daireler 957
- Genel Sekreterlik 959
- Tetkik Hâkimleri 961
- YÜKSEK MAHKEMELER 961
- Anayasa Mahkemesi 961
- Yargıtay 961
- Karar Organları 962
- a) Daireler962
- b) Hukuk ve Ceza Genel Kurulları 962
- c) Büyük Genel Kurul 963
- d) Başkanlar Kurulları963
- e) Birinci Başkanlık Kurulu 964
- f) Yüksek Disiplin Kurulu964
- g) Yönetim Kurulu 965
- Yargıtay Daire ve Kurullarının Görevleri 965
- a) Yargıtay’ın Görevleri 965
- b) Dairelerin Görevleri 965
- c) Hukuk ve Ceza Genel Kurullarının Görevleri .967
- d) Büyük Genel Kurul’un Görevleri 968
- e) Başkanlar Kurullarının Görevleri 969
- f) Yüksek Disiplin Kurulu’nun Görevleri 970
- g) Yönetim Kurulu’nun Görevleri 970
- Danıştay 970
- Karar Organları 971
- a) Daireler .971
- b) Genel Kurul972
- c) İdari işler Kurulu 972
- d) İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları972
- e) İçtihatları Birleştirme Kurulu 973
- f) Başkanlar Kurulu974
- g) Başkanlık Kurulu974
- h) Yüksek Disiplin Kurulu 974
- i) Disiplin Kurulu 975
- Genel Sekreterlik 975
- İdari Hizmetler 975
- Danıştay Üyelerinin Nitelikleri 975
- a) Üye Seçimi 976
- b) Danıştay Başkanı, Başsavcısı, Başkanvekilleri ve Daire Başkanlarının Nitelikleri, Seçimleri ve Görev Süreleri 977
- c) Danıştay Tetkik Hâkimi ve Savcılarının Atanmaları ve Dairelere Verilmeleri 978
- d) Memurların Nitelikleri, Atanmaları, İstihdamı, Nakilleri ve Görevlendirilmeleri 978
- Görevleri 979
- a) Dava Dairelerinin Görevleri 980
- b) İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurullarının Görevleri981
- c) İçtihatları Birleştirme Kurulunun Görevleri982
- d) Danıştay Genel Kurulu’nun Görevleri 982
- e) İdari İşler Kurulu’nun Görevleri 982
- f) Başkanlar Kurulu’nun Görevleri 983
- g) Başkanlık Kurulu’nun Görevleri 983
- h) Yüksek Disiplin Kurulu’nun Görevleri 984
- i) Disiplin Kurulunun Görevleri 984
- j) Danıştay Başkanının Görevleri 984
- k) Danıştay Başkanvekillerinin Görevleri 985
- l) Daire Başkanlarının Görevleri 985
- m) Üyelerin Görevleri 985
- n) Genel Sekreterin Görevleri 985
- o) Danıştay Başsavcısının Görevleri 986
- p) Savcıların Görevleri 986
- q) Tetkik Hâkimlerinin Görevleri 987
- Göreve İlişkin Kimi Konular 987
- Uyuşmazlık Mahkemesi 988
- Kuruluşu 989
- Yönetim ve Temsili 989
- İşleyişi 989
- Raportörlük 992
- ASKERİ YARGI 992
- ANAYASA MAHKEMESİ VE ANAYASA YARGISI 994
- Anayasa Mahkemesi 995
- Kuruluşu 995
- Görev ve Yetkileri 999
- a) Başkan’ın Görev ve Yetkileri 1000
- b) Genel Kurul’un Görev ve Yetkileri1001
- c) Bölümlerin Görev ve Yetkileri 1003
- d) Komisyonlar ve Komisyonların Görev ve Yetkileri1003
(1) Komisyonlar Raportörlüğü 1004
- Denetlenebilen İşlemler 1005
- Denetimin Kapsamı 1006
- Şekil Bakımından Denetim 1006
- Esas Bakımından Denetim 1006
- Denetimin Biçimleri ve Özellikleri 1008
- Soyut Norm Denetimi-İptal Davası 1008
- Somut Norm Denetimi-İtiraz Yolu 1010
- Bireylerin Doğrudan Başvurusu-Anayasa Şikâyeti 1013
- Denetimin Etki ve Sonuçları 1016
- Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin ve Anayasa Yargısının İşlevleri 1017
ONİKİNCİ BÖLÜM
ANAYASANIN YAPILMASI VE
DEĞİŞTİRİLMESİ
- GENEL OLARAK 1021
- YENİ BİR ANAYASA YAPILMASI VE ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ SÜRECİ 1021
- Teklif 1021
- Görüşmeler ve Oylamalar 1021
- Karar 1023
- Onay 1023
III. YENİ ANAYASANIN VE ANAYASA DEĞİŞİKLİKLE RİNİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 1028
KAYNAKLAR 1033
YAZARIN ÖZGEÇMİŞİ VE YAYINLARI 1145
KAVRAMLAR DİZİNİ 1187
ANAYASA HUKUKU
İÇİNDEKİLER
BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ IX
İÇİNDEKİLER XI
KISALTMALAR XXXVII
TABLOLAR LİSTESİ XLIII
BİRİNCİ BÖLÜM
ANAYASACILIK DÜŞÜNCESİ,
SINIRLI DEVLET İDEALİ,
ANAYASA VE İLGİLİ
KAVRAMLAR
- GENEL OLARAK 1
- ANAYASACILIK VE SINIRLI DEVLET İDEALİ 6
III. ANAYASACILIĞIN ARAÇLARI 23
- Kuvvetler Ayrılığı İlkesi 24
- Federal Yapılanma Biçimi ya da Dikey Kuvvetler Ayrılığı 37
- İnsan Hakları Düşüncesi 41
- Anayasanın Üstünlüğü İlkesi 46
- Hukuk Devleti İlkesi 58
- ANAYASACILIK İLE DEMOKRASİ ARASINDAKİ GERİLİM VE UZLAŞMA 60
- “ANAYASA” KAVRAMI 67
- Anayasaların Sınıflandırılması 71
- Katı ya da Sert Anayasalar 71
- Yumuşak ya da Esnek Anayasalar 74
- Kazuistik, Ayrıntılı-Detaylı ya da Düzenleyici Ana-yasalar 75
- Çerçeve Anayasalar 75
- Gerçek ya da Sahici Anayasalar 75
- Gerçek ya da Sahici Olmayan Anayasalar 76
- Ferman Anayasalar 76
- Misak Anayasalar 76
- İtibarî, Sözde ya da Semantik Anayasalar 76
- Garantist, Güvence Sağlayan ya da Yaşayan Anaya-salar 77
- Kamuflaj Anayasalar 77
- İdeolojik Anayasalar 78
- Faydacı Anayasalar 79
- Orijinal Anayasalar 79
- Taklit Anayasalar 79
- Maddi Anlamda Anayasalar 80
- Şeklî Anlamda Anayasalar 80
- Yazılı Anayasalar 81
- Yazılı Olmayan, Teâmülî ya da Geleneksel Anaya-salar 81
- Siyasal ya da Kurumsal Anayasalar ya da Teşkilât Anayasaları 82
- Sosyal Anayasalar 82
- ANAYASAL ÖRF KAVRAMI 82
VII. ANAYASA YAPMA İKTİDARI: “ASLİ KURUCU İK-TİDAR” 85
VIII. ANAYASAYI DEĞİŞTİRME İKTİDARI: “TALİ KU-RUCU İKTİDAR” 90
- SUİSTİMALCİ ANAYASACILIK KAVRAMI 94
- “ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ VE BAĞLAYICILIĞI” VE “ANAYASANIN BAĞLAYICILIĞI VE ÜSTÜNLÜ-ĞÜ” İLKELERİ 96
- TÜRK NORMLAR DÜZENİNDE “NORMLAR HİYE-RARŞİSİ” 103
İKİNCİ BÖLÜM
ANAYASA HUKUKUNUN BAZI KONULARI
- ANAYASA HUKUKU I - ANAYASA HUKUKU GENEL ESASLAR DERSİNİN BAZI KONULARI 111
- Hukukun Anlamı ve İşlevi 111
- “Hukuk, Adalet ve Özgürlük” Kavramları 115
- “Adalet” Kavramı 126
- Milletlerarası Andlaşmaların Türk Hukukundaki ve Normlar Hiyerarşisindeki ya da Kurallar Kademelenmesindeki Yeri 135
- Hakların Devlete Yüklediği Negatif ve Pozitif Yükümlülükler 140
- Temel Hak ve Özgürlüklerin Anayasa Metinlerindeki Konumlandırılışları Bağlamında Liberal-Burjuva ve Marksist Anayasaları 141
- “Tek İsimli İki Turlu Çoğunluk Seçim Sistemi”nin Özellikleri ve Bu Seçim Sisteminin Siyasi Sonuçları 142
- Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminde Milletlerarası Andlaşmaların Kabul Edilme Süreci 143
- “Yasama Yetkisinin Devredilmezliği İlkesi” ve Bu İlkenin İstisnaları 151
- Maddî Kanun/Şeklî Kanun Ayrımı 154
- Siyasi İktidarın Nitelikleri ve “Egemenlik” Kavramı 156
- Siyasi İktidarın Kaynağına İlişkin Teokratik Görüşlerle Demokratik Görüşler Arasındaki Temel Farklar… 157
- “Emredici Vekâlet” ve “Temsili Vekâlet” Kavramları ve Bu Kavramların Hükûmet Sistemleriyle İlişkisi. 158
- Devletin Kökeni Hakkında İleri Sürülen Teorileri ve Devleti Oluşturan Kurucu Unsurları 161
- “Millet” ve “Devlet” Kavramları 163
- “Egemenlik” Devletin Bir Niteliği midir? 164
- “Devlet” ve Devletin “Kurumlar Kurumu” Olması 165
- Devletin Kökeni ve Doğuşu 166
- Devletin “Hukuki Kişiliği” 168
- Üniter, Federal ve Bölgeli Devlet Biçimleri Arasındaki Farklar 168
- Yetki Genişliği İlkesi ve Merkezi-Üniter Devlet 170
- Siyasi Partilerin İşlevleri 172
- Siyasi Parti Sistemleri 173
- Kadro Partileri ve Kitle Partileri 176
- Baskı Grupları 177
- Baskı Gruplarının Genel Sınıflandırılması 178
- İfade Özgürlüğü ve Demokrasi 179
- Amerika ve Avrupa Modeli Anayasallık Denetimi 189
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİ VE DEMOKRASİ
- DEMOKRATİK HUKUK DEVLETİ İLKESİ 193
- Hukuk Devleti İlkesi 194
- Amerika Birleşik Devletleri’nde Hukuk Devleti İlke-sinin Bir Yönü: Due Process of Law 197
- Anayasacılık ve Hukuk Devleti İlkesi 199
- Kanun Devleti-Hukuk Devleti 201
- Şekli Hukuk Devleti-Maddi Hukuk Devleti 201
- Hukuk Devleti İlkesinin Gerekleri 205
- İnsan Haklarının Tanınması, Sağlanması ve Korunması 205
- a) İnsan Haklarının Korunmasının Aracı Olarak Bireysel Başvuru 209
- Bütün Devlet Organlarının Hukukla Bağlı Olması 213
- b) Yürütme Erkinin Hukukla Bağlı Olması 214
- c) Yasama Erkinin Hukukla Bağlı Olması 216
- d) Yargı Erkinin Hukukla Bağlı Olması 218
- Yargı Erkinin Bağımsızlığı 219
- a) Venedik Komisyonu’nun Yargı Bağımsızlığına İlişkin Görüşleri 221
- b) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkanvekili Mehmet Yılmaz’ın Yargıya İlişkin Tespitleri 226
- Tabiî Hâkim Güvencesi 232
- Uluslararası Hukuka Bağlılık 234
- Kuvvetler Ayrılığının Sağlanmış Olması 238
- Hukukun Genel İlkelerine Saygı 239
- Demokrasi 245
- Demokrasi ile Hukuk Devleti Arasındaki Gerilim 256
İ. Uzlaşma: Demokratik Hukuk Devleti 259
- “Müzakereci Demokrasi” Kavramı 262
- “Demokrasi Azınlıkların Haklarını Korur, İsteklerini Değil” 264
- Değerlendirme 267
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI
ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GENEL BAKIŞ VE
BAZI HÜKÛMET SİSTEMİ UYGULAMALARI
- GENEL OLARAK 279
III. KUVVETLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GÖRE HÜ-KÛMET SİSTEMLERİ 299
- Parlamenter Hükûmet Sistemi 306
- Başkanlık Hükûmet Sistemi 324
- Yarı Başkanlık Hükûmet Sistemi 333
- Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi 353
- Genel Olarak 354
- Anayasa Değişikliği Sürecine İlişkin Bazı Tespitler 357
- Anayasa Değişikliğinden Önceki Süreç ve Bazı Tespitler 362
BEŞİNCİ BÖLÜM
1982 ANAYASASI ÖNCESİ OSMANLI-TÜRK ANAYASACILIK HAREKETLERİ
- 1982 ANAYASASI ÖNCESİ OSMANLI-TÜRK ANAYA-SACILIK HAREKETLERİ 385
- Osmanlı-Türk Anayasal Belgeleri 385
- 1808 Sened-i İttifak 385
- 1839 Tanzimat Fermanı-Gülhane Hattı Hümâyûnû 389
- 1856 Islahat Fermanı 392
- 1875 Adalet Fermanı 398
- Osmanlı-Türk Anayasaları 404
- 1876 Kânûn-i Esâsî 404
- a) Yasama Organı: Meclis-i Umumi 405
(1) Kanun Yapma Usulü 407
(2) Devlet Başkanı Pâdişah II. Abdülhamid’in Meclis-i Umumi’yi Açış Konuşması 408
- b) Yürütme Organı: Pâdişah ve Heyet-i Vükelâ 414
- c) 22/08/1909 Tarihli Anayasa Değişikliğinin 1876 Kânûn-i Esâsî’nin Hükûmet Sistemine İlişkin Düzenlemelerinde Meydana Getirdiği Farklılıklar416
- d) Yargı Organı 418
- e) Temel Hak ve Özgürlükler 419
- 1921 Teşkilât-ı Esâsiyye Kânûnı 421
- a) Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi 422
- b) Yürütme İşlevi ya da Yetkisi 422
- c) 1921 Teşkilât-ı Esâsiyye Kânûnı Döneminde Yar-gı Kuvveti ile Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Anayasal Düzenlemeler 423
- 1924 Teşkilât-ı Esâsiyye Kânûnı 425
- a) Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi 426
- b) Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu427
- c) 1924 Teşkilât-ı Esâsiyye Kânûnı’nun Öngördüğü Demokrasi Anlayışı ve Anayasanın Böyle Bir Demokrasi Anlayışını Benimsemiş Olmasının Nedenleri 428
- 1961 Anayasası 431
- a) Anayasanın Temel Siyasi Felsefesi ve Getirdiği Başlıca Yenilikler 431
- b) Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi (Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi) 434
- c) Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu 435
- d) Parlamenter Hükûmet Sisteminin İşleyişini Güçleştiren Olgular 438
- e) 1961 Anayasası ile 1982 Anayasası’nın Hazırlanış ve Kabul Ediliş Süreçlerindeki Farklılıklar440
ALTINCI BÖLÜM
1982 ANAYASASI’NIN
HAZIRLANMASI, KABUL EDİLMESİ
VE TEMEL İLKELERİ
- 1982 ANAYASASI’NIN HAZIRLANMASI VE KABUL EDİLMESİ 447
- 1982 ANAYASASI’NIN TEMEL İLKELERİ 451
- Cumhuriyetçilik İlkesi 454
- Üniter Devlet İlkesi 458
- İnsan Haklarına Saygılı Devlet İlkesi 465
- Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet İlkesi 468
- Demokratik Devlet İlkesi 471
- Laiklik İlkesi 479
- Sosyal Devlet İlkesi 482
İ. Hukuk Devleti İlkesi 484
- Kazanılmış Hak Kavramı 491
- Eşitlik İlkesi 493
- Başlangıçta Belirtilen Temel İlkelere Bağlılık 494
YEDİNCİ BÖLÜM
1982 ANAYASASI’NDA
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER REJİMİ
- GENEL OLARAK 501
- TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIFLANDIRIL-MASI 501
- Kişinin Hakları ve Ödevleri 502
- Kişinin Dokunulmazlığı, Maddî ve Manevî Varlığı 502
- Zorla Çalıştırma Yasağı 503
- Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği 503
- Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması 504
- Kişisel Verilerin Korunmasını İsteme Hakkı 505
- Konut Dokunulmazlığı 510
- Haberleşme Özgürlüğü 511
- Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü 518
- Din ve Vicdan Özgürlüğü 519
- Düşünce ve Kanaat Özgürlüğü 519
- Düşünceyi Açıklama ve Yayma Özgürlüğü 520
- Bilim ve Sanat Özgürlüğü 521
- Basın Özgürlüğü 521
- Süreli ve Süresiz Yayın Hakkı 523
- Kamu Tüzel Kişilerinin Elindeki Basın Dışı Kitle Haberleşme Araçlarından Yararlanma Hakkı 523
- Düzeltme ve Cevap Hakkı 524
- Dernek Kurma Özgürlüğü 524
- Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı 525
- Mülkiyet Hakkı 525
- Hak Arama Özgürlüğü 526
- Kanunî Hâkim Güvencesi 526
- Suç ve Cezalara İlişkin Bazı İlkeler 526
- İspat Hakkı 527
- Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması 527
- Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler 527
- Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları 527
- Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi 527
- Kıyılardan Yararlanma 528
- Toprak Mülkiyeti 528
- Tarım, Hayvancılık ve Bu Üretim Dallarında Çalı-şanların Korunması 529
- Kamulaştırma 529
- Devletleştirme ve Özelleştirme 530
- Çalışma ve Sözleşme Özgürlüğü 530
- Çalışma Hakkı ve Ödevi 530
- Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı 530
- Sendika Kurma Hakkı 531
- Toplu İş Sözleşmesi ve Toplu Sözleşme Hakkı 531
- a) Kamu Görevlileri Hakem Kurulu 532
- Grev Hakkı ve Lokavt 533
- a) Yüksek Hakem Kurulu 534
- Ücrette Adalet Sağlanması 537
- Sağlık Hizmetleri ve Çevrenin Korunması 537
- Konut Hakkı 537
- Gençliğin Korunması 538
- Sporun Geliştirilmesi ve Tahkim 538
- Sosyal Güvenlik Hakkı 538
- Tarih, Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması 539
- Sanatın ve Sanatçının Korunması 539
- Siyasi Haklar ve Ödevler 539
- Türk Vatandaşlığı 540
- Seçme, Seçilme ve Siyasî Faaliyette Bulunma Hakları 540
- Siyasi Parti Kurma, Partilere Girme ve Partilerden Ayrılma 541
- Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı 544
- Mal Bildirimi 544
- Vatan Hizmeti 544
- Vergi Ödevi 545
- Dilekçe, Bilgi Edinme ve Kamu Denetçisine Başvurma Hakkı 545
III. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI REJİMİ 546
- Olağan Dönemlerde Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması 547
- Öze Dokunma Yasağı 547
- Sınırlandırmanın Yalnızca Anayasanın İlgili Maddelerinde Belirtilen Özel Sebeplere Bağlı Olarak Yapılabilmesi 548
- Sınırlandırmanın Ancak Kanunla Yapılabilmesi 551
- Sınırlandırmanın Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Aykırı Olmaması 551
- Sınırlandırmanın Demokratik Toplum Düzeninin Gereklerine Aykırı Olamaması 552
- Sınırlandırmanın Laik Cumhuriyetin Gereklerine Aykırı Olmaması 553
- Sınırlandırmanın Ölçülülük İlkesine Aykırı Olmaması 553
- Temel Hak ve Özgürlüklerin Doğasından Kaynaklanan Sınırlar 555
- Anayasa Mahkemesi’nin 27/05/2015 Tarihli Kararının İlgili Bölümleri 556
- Olağanüstü Dönemlerde Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması-Temel Hak ve Özgürlüklerin Kullanılmasının Durdurulması 563
SEKİZİNCİ BÖLÜM
1982 ANAYASASI DÖNEMİNDE
SİYASİ PARTİLERİN HUKUKİ REJİMİ
- GENEL OLARAK 569
- PARTİ KURMA VE PARTİYE ÜYE OLMA 569
- Parti Kurma 569
- 15/09/2024 Tarihi İtibariyle Faaliyette Olan Siyasi Partiler 570
- Partiye Üye Olma 574
- Partilere Üye Olabilenler 575
- Partilere Üye Olamayanlar 575
- Üyeliğe Kabul Şartları 577
III. SİYASİ PARTİ SİCİLİ 578
- TEŞKİLATLANMA VE ORGANLAR 579
- Siyasi Partilerin Teşkilatı 579
- Partilerin Genel Merkez Teşkilatı 579
- a) Büyük Kongre …………………………………...580
(1) Büyük Kongrenin Yetkileri 580
(2) Büyük Kongrenin Toplantı Yeter Sayısı 581
- b) Genel Başkan ……………………………………582
(1) Eş Genel Başkanlık 582
- c) Merkez Karar, Yönetim ve İcra Organları582
- d) Merkez Disiplin Kurulu 583
- İl Teşkilatı 583
- İlçe Teşkilatı 584
- SEÇİMLERİN YAPILMASI 585
- TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ SİYASİ PARTİ GRUPLARI 587
- Grup Genel Kurulu 588
- Grup Yönetim ve Disiplin Kurulları 588
- Grup Başkanı 588
VII. ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER 589
- İbra 589
- Organlara İlişkin Diğer Hükümler 589
- Kamu Yararına Dernek Sayılmama 590
VIII. SİYASİ PARTİLERİN KAPATILMASI REJİMİ 590
- Genel Olarak 591
- Davanın Açılması ve Görülmesi 591
- Kapatılma Kararı ve Sonuçları 592
- 1961 ve 1982 Anayasaları Döneminde Anayasa Mahkemesi’nde Açılan Siyasi Parti Kapatma Davaları ve Davaların Sonuçları 593
DOKUZUNCU BÖLÜM
YASAMA ORGANI:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
- GENEL OLARAK 601
- TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN ÜYE TAM SAYISI 601
III. YASAMA DÖNEMİ 607
- MİLLETVEKİLLERİNİN SEÇİMİ 617
- Milletvekili Seçilme Yeterliliği 617
- Seçim Barajı ve Seçim İttifakları 623
- Seçim Barajının Anayasaya Aykırılığı Sorunu 630
- Seçmen Olma Şartları 636
- Yurtdışı Seçmenlerle İlgili Kimi Esaslar 644
- Seçim İlkeleri 648
- Seçimlerin Serbestliği 649
- Genel Oy 652
- Eşit Oy 652
- Tek Dereceli Seçim 652
- Gizli Oy 653
- Açık Sayım ve Döküm 653
- Yargı Organlarının Yönetimi ve Denetimi 653
- Seçim Çevreleri 654
- Adaylık 658
- Seçim Sistemi 660
- Seçimlerin Başlangıcı 661
İ. Ara Seçimler 663
- Seçimlerin Yönetimi ve Denetimi 664
- Yüksek Seçim Kurulu 664
- a) Kuruluşu ve Örgütlenmesi 665
- b) Görev ve Yetkileri 668
(1) 1982 Anayasası’nda Yer Alan Görev ve Yetki-ler 669
(2) 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 670
(a) Md. 14’te Sayılan Görev ve Yetkiler 670
(b) Md. 14 Dışındaki Maddelerde Sayılan Bazı Görev ve Yetkiler 672
(3) 7062 Sayılı Yüksek Seçim Kurulunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 681
(a) Md. 6’da Sayılan Görev ve Yetkiler 681
(4) 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler 682
(5) 2972 Sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 685
(6) 3376 Sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halk-oyuna Sunulması Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 686
(7) 6271 Sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler 687
(8) 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nda Yer Alan Görev ve Yetkiler 690
(9) 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’da Yer Alan Görev ve Yetkiler 690
(10) Diğer Kanunlardaki Yetkili Hâkimin veya İlçe Seçim Kurulunun Belirlenmesi Görev ve Yetkileri 690
- İl Seçim Kurulları 692
- a) Görev ve Yetkileri 694
- İlçe Seçim Kurulları ve Geçici İlçe Seçim Kurulları 694
- a) Görev ve Yetkileri 697
- Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu 698
- a) Görev ve Yetkileri 698
- Sandık Kurulları 699
- MİLLETVEKİLLERİNİN HUKUKİ STATÜSÜ 701
- Milletvekilliği Sıfatının Kazanılması 701
- Milletvekillerinin Göreve Başlaması 702
- Milletvekilliği Sıfatının Sona Ermesi 703
- Milletvekilliği Sıfatının Düşmesi 705
- İstifa Nedeniyle Milletvekilliğinin Düşmesi 705
- Kesin Hüküm Giyme veya Kısıtlanma Durumların-da Milletvekilliğinin Düşmesi 708
- Milletvekilliği ile Bağdaşmayan Bir Görev veya Hizmetin Sürdürülmesinde Israr Edilmesi Nedeniy-le Milletvekilliğinin Düşmesi 715
- a) Milletvekilliği ile Bağdaşmayan İşler (Yasama Bağdaşmazlığı-Teşrîî İmtizaçsızlık) 716
- Meclis Çalışmalarına Özürsüz veya İzinsiz Olarak Bir Ay İçerisinde Toplam Beş Birleşim Günü Katıl-mama Nedeniyle Milletvekilliğinin Düşmesi 721
- Üyesi Olduğu Siyasi Partinin Kapatılmasının Millet-vekilliğine Etkisi 723
- Yasama Bağışıklıkları (Parlamenter Muafiyetler-Teşrîî Muafiyetler) 726
- Yasama Sorumsuzluğu (Teşrîî Mes’ûliyetsizlik) 726
- Yasama Dokunulmazlığı (Teşrîî Masûniyet) 730
- MİLLETVEKİLLERİNİN MÂLÎ STATÜSÜ 736
VII. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN İÇ YAPISI738
- Başkanlık Divanı 739
- Danışma Kurulu 741
- İhtisas Komisyonları 742
- Siyasi Parti Grupları 746
VIII. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN ÇALIŞMA DÜZENİ 746
- Genel Olarak 747
- Oylama Yöntemleri 748
- Toplantı Yeter Sayısı 752
- Karar Yeter Sayıları 752
- TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN GÖREV VE YETKİLERİ 754
- Kanun Koymak, Değiştirmek, Kaldırmak 758
- Torba ya da Temel Kanunlar 764
- Kanunların Veto Edilmesi 767
- Kanunların Yürürlüğe Girmesi 769
- Bilgi Edinmek ve Denetlemek 771
- Bilgi Edinme ve Denetleme Araçları 772
- a) Yazılı Soru 774
- b) Kanun Tekliflerinin Görüşülmesi Sırasında Soru ve Cevap İşlemi778
- c) Genel Görüşme 779
- d) Meclis Araştırması 782
- e) Meclis Soruşturması 786
- Olağanüstü Hal ile İlgili Kararlar 789
- Olağanüstü Hallerde Çıkarılan Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerini Görüşmek ve Kabul Etmek 790
- Bütçe ve Kesin Hesap Kanun Tekliflerini Görüşmek ve Kabul Etmek 790
- Uluslararası Antlaşmaların Onaylanmasını Uygun Bulmak 792
ONUNCU BÖLÜM
YÜRÜTME ORGANI
- GENEL OLARAK 797
- SEÇİMİ 801
III. GÖREVE BAŞLAMASI VE GÖREVİNİN SONA ER-MESİ 811
- GÖREV VE YETKİLERİ 816
- SİYASİ VE HUKUKİ SORUMLULUĞU 820
- DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ 824
- Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 825
- Cumhurbaşkanlığı Yönetmelikleri 841
- Cumhurbaşkanlığı Kararları 843
- Adsız Düzenleyici İşlemler 846
VII. KABİNENİN DİĞER ÜYELERİ: CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARI VE BAKANLAR 848
- Cumhurbaşkanı Yardımcıları 850
- Cumhurbaşkanı Yardımcısı Atanabilmek İçin Gerekli Şartlar 852
- Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Görev ve Yetkileri
- Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Sorumluluğu 853
- Bakanlar 854
- Bakan Atanabilmek İçin Gerekli Şartlar 859
- Bakanların Görev ve Yetkileri 859
- Bakanların Sorumlulukları 860
- Bakan Yardımcıları 863
- Bakanlıklar 864
VIII. POLİTİKA KURULLARI 866
- CUMHURBAŞKANLIĞI OFİSLERİ 869
- BAĞLI KURUM VE KURULUŞLAR 869
- YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER VE KİMİ ETKİLEŞİM ARAÇLARI 870
- Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi 871
- Cumhurbaşkanı’nın “Kanunları Veto Yetkisi” 875
- Cumhurbaşkanı’nın “Seçimlerin Yenilenmesine Karar Verme Yetkisi” 878
- Cumhurbaşkanı’nın Cezai Sorumluluğu 887
- Cumhurbaşkanı Yardımcılarının ve Bakanların Cezai Sorumlulukları ve Yargılanmaları 895
- Cumhurbaşkanı Seçimi ile Milletvekili Genel Seçiminin Aynı Tarihte Yapılması 900
XII. CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİ İLE PARLAMENTER HÜKÛMET SİSTEMİNİN TÜRKİYE CUMHURİYETİ UYGULAMASININ KARŞILAŞTIRIL-MASI 905
XIII. CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNİN, BAŞKANLIK HÜKÛMET SİSTEMİNİN AMERİKA BİR-LEŞİK DEVLETLERİ UYGULAMASI VE YARI BAŞ-KANLIK HÜKÛMET SİSTEMİNİN FRANSIZ CUMHU-RİYETİ UYGULAMASI İLE KARŞILAŞTIRILMASI 907
XIV. DEĞERLENDİRME 913
ONBİRİNCİ BÖLÜM
YARGI ORGANI
- GENEL OLARAK 933
- YARGI ERKİNE İLİŞKİN TEMEL İLKELER 944
- Tabiî Hâkim İlkesi 945
- Hâkimlerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı 948
- Hâkimlik Güvencesi 951
III. HÂKİMLER VE SAVCILAR KURULU 952
- Görevleri 954
- Organlar ve Birimleri 955
- Başkanlık 955
- Genel Kurul 956
- Daireler 957
- Genel Sekreterlik 959
- Tetkik Hâkimleri 961
- YÜKSEK MAHKEMELER 961
- Anayasa Mahkemesi 961
- Yargıtay 961
- Karar Organları 962
- a) Daireler962
- b) Hukuk ve Ceza Genel Kurulları 962
- c) Büyük Genel Kurul 963
- d) Başkanlar Kurulları963
- e) Birinci Başkanlık Kurulu 964
- f) Yüksek Disiplin Kurulu964
- g) Yönetim Kurulu 965
- Yargıtay Daire ve Kurullarının Görevleri 965
- a) Yargıtay’ın Görevleri 965
- b) Dairelerin Görevleri 965
- c) Hukuk ve Ceza Genel Kurullarının Görevleri .967
- d) Büyük Genel Kurul’un Görevleri 968
- e) Başkanlar Kurullarının Görevleri 969
- f) Yüksek Disiplin Kurulu’nun Görevleri 970
- g) Yönetim Kurulu’nun Görevleri 970
- Danıştay 970
- Karar Organları 971
- a) Daireler .971
- b) Genel Kurul972
- c) İdari işler Kurulu 972
- d) İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları972
- e) İçtihatları Birleştirme Kurulu 973
- f) Başkanlar Kurulu974
- g) Başkanlık Kurulu974
- h) Yüksek Disiplin Kurulu 974
- i) Disiplin Kurulu 975
- Genel Sekreterlik 975
- İdari Hizmetler 975
- Danıştay Üyelerinin Nitelikleri 975
- a) Üye Seçimi 976
- b) Danıştay Başkanı, Başsavcısı, Başkanvekilleri ve Daire Başkanlarının Nitelikleri, Seçimleri ve Görev Süreleri 977
- c) Danıştay Tetkik Hâkimi ve Savcılarının Atanmaları ve Dairelere Verilmeleri 978
- d) Memurların Nitelikleri, Atanmaları, İstihdamı, Nakilleri ve Görevlendirilmeleri 978
- Görevleri 979
- a) Dava Dairelerinin Görevleri 980
- b) İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurullarının Görevleri981
- c) İçtihatları Birleştirme Kurulunun Görevleri982
- d) Danıştay Genel Kurulu’nun Görevleri 982
- e) İdari İşler Kurulu’nun Görevleri 982
- f) Başkanlar Kurulu’nun Görevleri 983
- g) Başkanlık Kurulu’nun Görevleri 983
- h) Yüksek Disiplin Kurulu’nun Görevleri 984
- i) Disiplin Kurulunun Görevleri 984
- j) Danıştay Başkanının Görevleri 984
- k) Danıştay Başkanvekillerinin Görevleri 985
- l) Daire Başkanlarının Görevleri 985
- m) Üyelerin Görevleri 985
- n) Genel Sekreterin Görevleri 985
- o) Danıştay Başsavcısının Görevleri 986
- p) Savcıların Görevleri 986
- q) Tetkik Hâkimlerinin Görevleri 987
- Göreve İlişkin Kimi Konular 987
- Uyuşmazlık Mahkemesi 988
- Kuruluşu 989
- Yönetim ve Temsili 989
- İşleyişi 989
- Raportörlük 992
- ASKERİ YARGI 992
- ANAYASA MAHKEMESİ VE ANAYASA YARGISI 994
- Anayasa Mahkemesi 995
- Kuruluşu 995
- Görev ve Yetkileri 999
- a) Başkan’ın Görev ve Yetkileri 1000
- b) Genel Kurul’un Görev ve Yetkileri1001
- c) Bölümlerin Görev ve Yetkileri 1003
- d) Komisyonlar ve Komisyonların Görev ve Yetkileri1003
(1) Komisyonlar Raportörlüğü 1004
- Denetlenebilen İşlemler 1005
- Denetimin Kapsamı 1006
- Şekil Bakımından Denetim 1006
- Esas Bakımından Denetim 1006
- Denetimin Biçimleri ve Özellikleri 1008
- Soyut Norm Denetimi-İptal Davası 1008
- Somut Norm Denetimi-İtiraz Yolu 1010
- Bireylerin Doğrudan Başvurusu-Anayasa Şikâyeti 1013
- Denetimin Etki ve Sonuçları 1016
- Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin ve Anayasa Yargısının İşlevleri 1017
ONİKİNCİ BÖLÜM
ANAYASANIN YAPILMASI VE
DEĞİŞTİRİLMESİ
- GENEL OLARAK 1021
- YENİ BİR ANAYASA YAPILMASI VE ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ SÜRECİ 1021
- Teklif 1021
- Görüşmeler ve Oylamalar 1021
- Karar 1023
- Onay 1023
III. YENİ ANAYASANIN VE ANAYASA DEĞİŞİKLİKLE RİNİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 1028
KAYNAKLAR 1033
YAZARIN ÖZGEÇMİŞİ VE YAYINLARI 1145
KAVRAMLAR DİZİNİ 1187