Bayburt’ta Toplumsal Hayata Dair İzler _{Mehmed Fahreddin Efendi ve Fetvaları Işığında}

Osmanlı toplumunu anlamak için hem bütüne hem de parçayabakmak gerekir. Bu iki yönlü bakış açısı tarihimizdeki birçok karanlıknoktanın aydınlanmasına katkı sağlayabilir. Bunu yapabilmek ancakOsmanlının tarihi miras olarak bıraktığı kayıtları dikkatli bir şekildeincelemekle mümkündür. Osmanlı toplumunun hayata bakışınısamimi olarak ifade ettiği kaynaklar arasında sayılabilecek fetvakayıtları, toplumsal hayata dair önemli bilgiler barındırmaktadır.Osmanlı Dönemi'nde Bayburt'taki toplumsal izler, MüftüMehmed Fahreddin Efendi'nin görevi sırasında fetva defterine kayıtettiği 563 başvuru üzerinden incelendi. Bu inceleme ile Bayburt'tayaşayan halkın aile hayatı, ekonomik kaygıları ve toplumdakihak ihlalleri ortaya konuldu. Ayrıca taşra müftülüğünün hizmet
alanlarına dair bilgilere ulaşıldı. Böylece Osmanlı'nın son yıllarındaBayburt'taki toplumsal hayat ve müftülük kurumu, fetva defterineyansıyan yönleriyle değerlendirildi.