Tarihin bir aralığında, Türkistan'dan Anadolu'ya, Orta Doğu'ya hatta doğu Avrupa'ya kadar olan bir bölgede Cengiz Han'ın temsil ettiği ve içinde Türklerin de yoğun olarak bulunduğu Moğol ordusu ile isimleri farklı da olsa Türk devletleri arasında büyük mücadeleler yaşanmıştır.
Bir veya birkaç kez Türk devletleri Moğol güçlerini yenmiş ve onları hezimete uğratma veya yıkma fırsatı yakalamış olsa da oldukça acımasız ve gaddar Moğol ordusu çoğunlukla galip gelmiş ve bir çok Türk devletini sona erdirmiştir.
İşte Harzemşahlar devleti de bu Türk devletlerinden biridir. Babaannesi ve kardeşleri ile taht mücadelesine girişen ve Cengiz Han'ın, kardeşlerini ve babaannesini öldürmesi üzerine Harzemşahlar Devleti'nin başına geçen Menguberdi, sultan olunca, -Müslüman olduğu için- "Sultan Celaleddin" adıyla anılmak istemiştir.
Sultan Celaleddin; kendi güçleri, kayınbabasının güçleri, Afgan komutan İkrak'ın güçleri ve onlara katılan irili ufaklı aşiretlerin güçlerinin bir araya gelmesiyle oluşan büyük bir orduya sahip olmuştur.
Bu gücün kendisine sıkıntı çıkaracağını düşünen Cengiz Han'ın üzerine yolladığı en değerli komutanlarından biri olan Şigi Kutugu'ya karşı yaptığı savaşta Moğolları hezimete uğratan Sultan Celaleddin, büyük bir moral üstünlüğü kazanmış Moğolların yenilemeyeceği anlayışını yerle bir etmiş ve diğer Türklerin de birleşmesine zemin hazırlamıştı. Ancak, bu savaştan sonra ele geçirilen beyaz bir at bu hayalin gerçekleşmesine engel olmuştur.
Sadece beyaz bir at! Harzemşah ordusunda birlik olan komutanlar Seyfeddin Burak, Emiriddin Melik ile İkrak Han'ın aralarının açılmasına, bu da İkrak Han'ın güçleriyle birlikte ordudan ayrılmasına sebep olmuştu.
Daha sonra Cengiz Han'ın ordusuyla yapılan savaş, savaşı kazanacakken İkrak Han'ın olmaması ve tecrübe eksikliği yüzünden gerekli manevraları yapamayan Harzemşah ordusu, Cengiz Han'a yenilmiş ve akabinde Sultan Celaleddin öldürülmüştür.
Böylece beyaz bir at yüzünden Türklerin Moğol güçlerini tarih sahnesinden silme fırsatı ortadan kalkmış oldu!
Tarihin bir aralığında, Türkistan'dan Anadolu'ya, Orta Doğu'ya hatta doğu Avrupa'ya kadar olan bir bölgede Cengiz Han'ın temsil ettiği ve içinde Türklerin de yoğun olarak bulunduğu Moğol ordusu ile isimleri farklı da olsa Türk devletleri arasında büyük mücadeleler yaşanmıştır.
Bir veya birkaç kez Türk devletleri Moğol güçlerini yenmiş ve onları hezimete uğratma veya yıkma fırsatı yakalamış olsa da oldukça acımasız ve gaddar Moğol ordusu çoğunlukla galip gelmiş ve bir çok Türk devletini sona erdirmiştir.
İşte Harzemşahlar devleti de bu Türk devletlerinden biridir. Babaannesi ve kardeşleri ile taht mücadelesine girişen ve Cengiz Han'ın, kardeşlerini ve babaannesini öldürmesi üzerine Harzemşahlar Devleti'nin başına geçen Menguberdi, sultan olunca, -Müslüman olduğu için- "Sultan Celaleddin" adıyla anılmak istemiştir.
Sultan Celaleddin; kendi güçleri, kayınbabasının güçleri, Afgan komutan İkrak'ın güçleri ve onlara katılan irili ufaklı aşiretlerin güçlerinin bir araya gelmesiyle oluşan büyük bir orduya sahip olmuştur.
Bu gücün kendisine sıkıntı çıkaracağını düşünen Cengiz Han'ın üzerine yolladığı en değerli komutanlarından biri olan Şigi Kutugu'ya karşı yaptığı savaşta Moğolları hezimete uğratan Sultan Celaleddin, büyük bir moral üstünlüğü kazanmış Moğolların yenilemeyeceği anlayışını yerle bir etmiş ve diğer Türklerin de birleşmesine zemin hazırlamıştı. Ancak, bu savaştan sonra ele geçirilen beyaz bir at bu hayalin gerçekleşmesine engel olmuştur.
Sadece beyaz bir at! Harzemşah ordusunda birlik olan komutanlar Seyfeddin Burak, Emiriddin Melik ile İkrak Han'ın aralarının açılmasına, bu da İkrak Han'ın güçleriyle birlikte ordudan ayrılmasına sebep olmuştu.
Daha sonra Cengiz Han'ın ordusuyla yapılan savaş, savaşı kazanacakken İkrak Han'ın olmaması ve tecrübe eksikliği yüzünden gerekli manevraları yapamayan Harzemşah ordusu, Cengiz Han'a yenilmiş ve akabinde Sultan Celaleddin öldürülmüştür.
Böylece beyaz bir at yüzünden Türklerin Moğol güçlerini tarih sahnesinden silme fırsatı ortadan kalkmış oldu!