Bir Koruma Tedbiri OlarakŞirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini (CMK m. 133)

Şirket yönetimine kayyım tayini koruma tedbiri ile ekonomik hayatımızın temeli olan şirketler üzerinden mülkiyet ile çalışma ve sözleşme özgürlüğü haklarına müdahale edilmektedir. Bu koruma tedbiri 2005 yılında yürürlüğe giren 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile hukuk sistemimize girmiştir. 2001 kriziyle birlikte birçok şirket ortağı ve yöneticisinin malvarlığına elkonulmasının ardından bu şirketlerin değeri hızla düşmüş, müsadere kararı verilip şirketler tasfiye edilene kadar büyük miktarlarda kamu zararı oluşmuştur. Muhakeme sırasında elkonulan şirketlerde meydana gelen kayıpları engellemek ve şirket faaliyeti kapsamında işlenen suçları açığa çıkartabilmek için şirket yönetimine kayyım tayini düzenlenmiştir. Tedbir uzun yıllardır yürürlükte olmasına rağmen 2016 yılına kadar nadiren uygulanmıştır.

Bu inceleme konusunun seçilmesinin amacı, diğer koruma tedbirleri kadar üzerinde durulmayan bu koruma tedbirinin uygulama koşullarını, eksik yönlerini ve uygulamadaki durumunu ortaya koymak, mevzuat ve uygulama hakkında önerilerde bulunmaktır. Bu kapsamda, şirket yönetimine kayyım tayini koruma tedbiri hakkında öğretideki görüşler ve son birkaç yılda sayısı oldukça artan yargı kararlarıyla birlikte sorunlu noktalara dair önerilerimiz aktarılarak çalışmanın hem uygulayıcılar hem de akademi için faydalı olması hususunda çaba gösterilmiştir.

Çalışmada öncelikle Türk hukukunda kayyımlık kavramı incelenmiş, gerekli görülen kısımlarda Ceza Muhakemesi Hukuku'nun yanı sıra TMK, TTK ve İİK'da kayyım atanmasını gerektiren durumlara yer verilerek CMK'da kayyımlığa dair hükümlerin yetersizliği sebebiyle oluşan boşluklar doldurulmaya çalışılmıştır.

Konu Başlıkları:
Kayyımlık Kavramı, Hukuki Niteliği ve Kayyım Tayininin Temel Hak ve Hürriyetlerle İlişkisi
Koruma Tedbirlerinin Genel Özellikleri, Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayinine Hakim Olan Ceza Muhakemesi İlkeleri ve Tedbirin Ceza Muhakemesi Hukukundaki Tarihsel Gelişimi
Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayinin Şartları ve Tedbirin Uygulanmasına Dair Esaslar
Kayyımın Hakları ve Sorumluluğu, Tedbirin Denetimi ve Şirketin Ceza Muhakemesinde Temsili