Bir Sorunsal Olarak Abdullah Cevdet, Ziya Gökalp ve Erol Güngör’de Batılılaşma

Türkiye'nin özellikle son birkaç yüzyıllık dönemi, Batılılaşma hareketleri kapsamında, daha önce benzeri görülmemiş bir hızda artış göstermiş bir döneme karşılık gelmektedir. Osmanlı Devleti'nin yıkılış döneminde reform anlayışıyla başlayan süreç, Cumhuriyet dönemiyle inkılap düşüncesine evrilerek devam etmiş olan Batılılaşma arzusu, bugün güncelliğini korumaya devam etmektedir. Ancak henüz kesin bir başarı sağlandığı söylenemez.

Bu çalışma Osmanlı'dan Cumhuriyet'e uzanan süreçte Türk sosyal bilimler alanında özgün duruşlara sahip Abdullah Cevdet'in, Ziya Gökalp'in ve Erol Güngör'ün Batılılaşma sorunsalı kapsamındaki fikirlerini ele almıştır. Çalışmanın amacı, bugüne kadar tartışılma kabiliyetini koruyan Batılılaşma anlayışının, üç düşünür çerçevesinde incelenerek Batılılaşma sorunsalına çözüm bulunup bulunamayacağını sorgulamaktır. Düşünürler ve eserleri hakkında literatür taraması yapılarak ve Batılılaşma kapsamında kendi eserleri incelenerek gerçekleştirilen bu çalışmada, her biri farklı dönem ve çizgileri temsil eden üç Türk aydınının Batılılaşma sorunsalına yaklaşım tarzları ve önerdikleri çözümler incelenmiştir. Çalışmada bu üç düşünürün, fikirleriyle yaşadıkları dönemin sorunlarına çare olmaya çalıştıkları görülmüştür.

Bu inceleme, dünden bugüne değişen ve gelişen tarihi süreç üzerinden fikirleri görerek, bugüne cevap bulabilmek için bir yol gösterici niteliğindedir. Türkiye'nin Batılılaşmaya dair içinde bulunduğu sorunların çözümleri büyük ölçüde geçmişinde saklıdır. Dolayısıyla, bu üç düşünürün de Türkiye'nin Batılılaşma sürecini anlayabilmek adına bize ışık tuttuğu söylenebilir.