Dişlerine İyi Bak!

BİLİMSEL İÇERİK HAZIRLIĞI VE DANIŞMANLIĞI

Prof. Dr. Meryem Uzamış Tekçiçek

Prof. Dr. Melek Dilek Turgut

Prof. Dr. R. Ebru Tirali

Prof. Dr. Didem Atabek

Doç. Dr. Cansu Özşin Özler

Doç. Dr. Burcu Nihan Yüksel

Doç. Dr. Akif Demirel

Prof. Dr. Hasan Tezer

Prof. Dr. Ateş Kara

Ağız ve diş sağlığını korumak için çocukların küçük yaşlardan başlayarak bu konu hakkında bilgi sahibi olmaları ve doğru alışkanlıklar kazanmaları gerekir. Doğru alışkanlıkların başında düzenli olarak diş fırçalamak ve diş hekimi kontrolüne

gitmek yer alır. Diş sağlığı için yararlı besinlerle beslenmek ve zararlı besinlerden uzak durmak da konunun bir başka yönü. Bunlara dikkat edilmesi çocukların sağlıklı, mutlu ve özgüvenli bireyler olarak yaşamlarını sürdürmelerine önemli katkı sağlar.

Dişlerine İyi Bak!, Prof. Dr. Ateş Kara önderliğinde, çok değerli bilim uzmanlarının bilimsel içerik hazırlığı ve danışmanlığı eşliğinde, Takımyıldız’ın özenli ellerinde hayat buldu ve sizinle buluşmayı bekliyor.

***

Diş sağlığını korumak neden önemlidir?

Şekerli yiyecek ve içeceklerin dişlere zararı nedir? Dişler için yararlı besinler nelerdir?

Süt dişleri ne zaman düşer?

Kalıcı dişler ne zaman tamamlanır?

Diş çürüğü nasıl oluşur?

Çürük oluşumunu önlemek için neler yapmak gerekir?

Diş sağlığıyla ilgili bilgiler, farkındalık artırmaya yönelik etkinlikler ve de eğlenceli bir oyun...

Hepsi bu kitapta.

Tema: Kim olduğumuz

Kavramlar ve Anahtar Sözcükler: SAĞLIK VE SPOR, dişler, ağız, öz bakım, temizlik, hastalık, besinler, beslenme, diş hekimi, sorumluluk

Her Yaş İçin

Kitaptan

Süt Dişlerinden Kalıcı Dişlere

Dişlerimiz anne karnındayken oluşmaya başlar. Yeni doğduğumuzda dişlerimiz, alt ve üst çenemizin içindedir, dışarıdan görünmezler. Altı aylık olunca süt dişleri de denilen ilk dişlerimiz çıkmaya başlar.

Genellikle üç yaşına geldiğimizde süt dişlerimizin tamamı çıkmış olur. Süt dişlerimiz yirmi tanedir.

Altı yaşından itibaren süt dişlerimiz aşamalı olarak düşmeye başlar ve yerlerine kalıcı dişler gelir. Bir süt dişi düşmeden önce kökü erir. Sonra diş sallanmaya başlar ve düşer. Düşen süt dişlerinin yerine yine çenemizin içinde bulunan kalıcı dişler çıkar. Bu yaşlarda birinci büyük azı dişleri adı verilen kalıcı dişler de çıkmaya başlar. Bunlar, herhangi bir süt dişinin yerine gelmeden doğrudan çıkar. Dişlerimiz çıkarken diş etimiz hassaslaşabilir. Bu hassasiyet bir süre sonra geçer. Süt dişlerinin tümünün düşüp yerlerine kalıcı dişlerin çıkma süreci genellikle on iki yaşına kadar devam eder.

***

Sözcük Avı

Aşağıdaki sözcükleri tabloda bul.

DİŞ MİNESİ - DENTİN - PULPA - SEMENT - DİŞ KÖKÜ - DİŞ ETİ - KRON

***

Sağlıklı Dişler İçin Doğru Besinleri Seçelim

Gün boyunca çeşitli yiyecekler yer, içecekler içeriz. Bunlardan bazıları, ağız ve diş sağlığını olumsuz etkileyebilir; dişlerde zararlı bakterilerin çoğalmasına ve diş minesinin aşınmasına neden olabilir. Ağız ve diş sağlığına olumlu etkileri olan yiyecek ve içecekler de vardır. Bunlardan bazıları dişlerin güçlenmesini destekleyen maddeler içerir. Bazıları da dişlerin doğal yollarla temizlenmesine yardımcı olur.

Gazlı içecekler asitlidir. Bu içecekler sık tüketildiğinde içeriklerinde bulunan asit dişlere zarar verir.

Pastalar, şekerlemeler, hazır meyve suları, paketli atıştırmalıklar gibi bazı yiyecek ve içeceklerde çok miktarda şeker bulunur. Zararlı mikroorganizmalar bu şekeri besin olarak kullanır ve asit üretir. Şekerli yiyecekler ve içecekler sık tüketildiğinde hızla çoğalan zararlı mikroorganizmalar ağızda asit miktarının artmasına yol açar. Bu asit de dişlere zarar verir.

Kraker, ekmek, cips gibi yiyeceklerin kalıntıları dişlerin üzerine yapışabilir, aralarına sıkışabilir. Bu yiyecek kalıntıları zararlı mikroorganizmaların çoğalmasına neden olur.

***

Diş Fırçalama Takvimi

Bu takvimi bir kâğıda çiz. Dişini fırçaladığın her sabah, içinde güneş olan üçgeni, her akşam da içinde ay olan üçgeni boya. Bunu sırayla her gün için yap. Dişlerini fırçalayamadığın zamanlar olursa o üçgenleri boş bırak. Bu takvim sayesinde dişlerini hangi sıklıkla fırçaladığını görebileceksin.

***

Diş Hekimine Gidiyoruz

Dişlerimizin sağlıklı olup olmadığının kontrol edilmesi ve varsa sorunların çözülmesi için diş hekimine muayene oluruz. Çocukların dişlerini çocuk diş hekimleri muayene eder. Pedodontist olarak da adlandırılan çocuk diş hekimleri, çocukların diş gelişimini kontrol eder, dişlerde çapraşıklık olup olmadığına bakar, çürük tedavisi ve diştaşı temizliği yaparlar. Diş bakımı, sağlıklı beslenme ve çürükleri önleme gibi konularda çocukları ve ailelerini bilgilendirirler.

Çocukların ilk diş hekimi muayenesini, ilk süt dişi çıktıktan sonra olmaları gerekir. Ardından da herhangi bir sorun olmasa bile altı ayda bir muayeneye gitmeleri önerilir.

Bir diş hekimi, ona muayeneye gelen hastasına bazı sorular sorar. Bu soruların yanıtlarını da göz önünde bulundurarak hastasının ağzının içini iyice inceler. Ağızda ve dişlerde bir sorun olup olmadığını belirler. Bir sorun varsa bunu çözmeye yönelik tedaviyi uygular. Diş hekimlerinin en sık yaptıkları tedavilerden biri çürük dişlere yapılan diş dolgusudur. Dolgu yapılırken önce dişin çürük bölümü temizlenir, sonra da buraya özel bir dolgu malzemesi yerleştirilir.

***

Sen de Bu Sorulara Yanıt Ver

Burada diş hekimlerinin hastalarına sorduğu bazı sorular var. Bu sorular üzerinde düşün ve yanıtlarını belirle. Sonra da ailenle yanıtların hakkında sohbet et. Ardından gerekli görüyorsanız ailenle birlikte bir çocuk diş hekiminden randevu alıp kontrole gidin.

• Dişlerini hangi sıklıkla fırçalıyorsun?

• Dişlerinde ağrı ya da hassasiyet hissediyor musun?

• Dişlerin sıcak ya da soğuk yiyecekler yediğinde sızlıyor mu?

• Şekerli ya da asitli yiyecekleri sık tüketiyor musun?

• Dişlerinde çapraşıklık var mı?