Fikri hakların ihlali halinde ileri sürülebilecek hukuki talepler; tecavüzün sona erdirilmesi talebi (FSEK m. 66-68), çoklu tazminat talebi (FSEK m. 68), muhtemel bir tecavüzün önlenmesi talebi (FSEK m. 69), manevi ve maddi tazminat talepleri (FSEK m. 70/1, 2) ve kazanç devri talebidir (FSEK m. 70/3). Fikri hakların ihlalinden doğan uyuşmazlıklarda, maddi tazminat ve kazanç devri taleplerine nadiren başvurulmakta, uyuşmazlıkların genelinde çoklu tazminat talebinin ileri sürülmesi tercih edilmektedir. Öyle anlaşılıyor ki, hak sahiplerine sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya tespit edilecek rayiç bedelin üç katını talep etme imkanı tanıyan çoklu tazminat düzenlemesi, hak sahipleri tarafından en cazip talep olarak görülmektedir. Ancak bu taleplerden herhangi birinin diğerine nispetle üstün veya aşağı olduğunu peşinen kabul etmek doğru olmaz. Hak sahibi, somut olayın koşulları çerçevesinde bu taleplerden hangisinin kendi menfaatine daha uygun düştüğünü değerlendirmelidir. Bunun için de bu taleplerin hangi koşullarda ileri sürülebileceğinin ve bu taleplerin kapsamının nasıl belirleneceğinin iyi anlaşılması gerekir. Bu çalışmada, kazanç devri talebinin ileri sürülebileceği koşulları, bu talebin hak sahibine sağlayacağı menfaati ve bu talebin fikri hakların ihlaline dayalı diğer taleplerle ilişkisini ortaya koymayı amaçlıyoruz.
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN HUKUKİ TEMELİ VE İŞLEVİ
I. KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN HUKUKİ TEMELİ OLARAK VEKALETSİZ İŞ GÖRME
A. Genel Olarak
B. Vekaletsiz İş Görmenin Türleri ve Bunlardan Doğan Borç İlişkileri
II. KAZANÇ DEVRİNİN İŞLEVİNE DAİR GÖRÜŞLER
A. Hukuka Aykırı Bir Eylemle Kazanç Elde Edilmesini Önleme
B. Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı İade Talebini Tamamlama
C. Cezalandırma
D. İspat Kolaylığı Sağlama
III. FİKRİ HAKLARIN İHLALİ HALİNDE KAZANÇ DEVRİNİ DÜZENLEYEN ÖZEL HÜKMÜN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Genel Olarak
B. Özel Hükmün Gerekliliğinin Değerlendirilmesi
C. FSEK m. 70/3 ile TBK m. 530 Arasındaki İlişki
D. Özel Hükme İlişkin Eleştirilerimiz
İKİNCİ BÖLÜM
KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN UNSURLARI
I. BAŞKASINA AİT BİR İŞİN GÖRÜLMÜŞ OLMASI
A. Genel Olarak
B. Başkasına Ait Fikri Hakların Kullanılması
II. İŞİN İŞ GÖREN VEYA ÜÇÜNCÜ BİR KİŞİ MENFAATİNE GÖRÜLMÜŞ OLMASI
III. İŞ GÖRENİN YETKİSİZ OLMASI
A. Genel Olarak
B. Hukuki İşlemlerden Doğan Yetki
C. Kanundan Doğan Yetki
IV. İŞ GÖRENİN KÖTÜNİYETLİ OLMASI
A. Kötüniyet Unsurunun Gerekliliğine İlişkin Görüşler
B. Kötüniyetin Aranacağı An
C. Kötüniyetin İspatı
V. KAZANÇ ELDE EDİLMİŞ OLMASI
VI. NEDENSELLİK BAĞI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN İLERİ SÜRÜLMESİ
I. BORÇ İLİŞKİSİNİN TARAFLARI
A. İş Sahibi
B. İş Gören
II. DEVREDİLECEK KAZANCIN KAPSAMI
A. Genel Olarak
B. Net Kazancın Hesaplanması
C. Hakimin Devredilecek Kazancı Takdir Etmesi
III. İŞ GÖRENİN BİLGİ VE HESAP VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
IV. ZAMANAŞIMI
A. Genel Olarak
B. Kazanç Devri Talebi Yönünden
C. İş Görenin Talepleri Yönünden
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN BAŞKACA HUKUKİ TALEPLERLE İLİŞKİSİ
I. MANEVİ TAZMİNAT TALEBİ
A. Manevi Tazminat Talebinin Unsurları
B. Manevi Zararın Tazmin Şekilleri
C. Manevi Tazminat Talebinde Bulunabilecek Kişiler
D. Kazanç Devri Talebi ile Manevi Tazminat Talebi Arasındaki İlişki
II. MADDİ TAZMİNAT TALEBİ
A. Maddi Tazminat Talebinin Unsurları
B. Maddi Tazminatın Takdir Edilmesi
C. Maddi Tazminat Talebinde Bulunabilecek Kişiler
D. Kazanç Devri Talebi ile Maddi Tazminat Talebi Arasındaki İlişki
III. ÇOKLU TAZMİNAT TALEBİ
A. Genel Olarak
B. Çoklu Tazminat Yaptırımının Hukuki Niteliği
C. Çoklu Tazminat Talebinin Unsurları
D. Çoklu Tazminat Talebinin Kapsamı
E. Çoklu Tazminat Talebinin Mevcut Fikri Hak İhlallerine Etkisi
F. Çoklu Tazminat Talebinde Bulunabilecek Kişiler
G. Kazanç Devri Talebi ile Çoklu Tazminat Talebi Arasındaki İlişki
IV. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEYE DAYALI İADE TALEBİ
A. Genel Olarak
B. Müdahaleden Kaynaklanan Zenginleşmenin Unsurları
C. Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı İade Borcunun Kapsamı
D. Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı İade Talebinde Bulunabilecek Kişiler
E. Kazanç Devri Talebi ile Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı İade Talebi Arasındaki İlişki
SONUÇ
KAYNAKÇA
KAVRAM DİZİNİ
Fikri hakların ihlali halinde ileri sürülebilecek hukuki talepler; tecavüzün sona erdirilmesi talebi (FSEK m. 66-68), çoklu tazminat talebi (FSEK m. 68), muhtemel bir tecavüzün önlenmesi talebi (FSEK m. 69), manevi ve maddi tazminat talepleri (FSEK m. 70/1, 2) ve kazanç devri talebidir (FSEK m. 70/3). Fikri hakların ihlalinden doğan uyuşmazlıklarda, maddi tazminat ve kazanç devri taleplerine nadiren başvurulmakta, uyuşmazlıkların genelinde çoklu tazminat talebinin ileri sürülmesi tercih edilmektedir. Öyle anlaşılıyor ki, hak sahiplerine sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya tespit edilecek rayiç bedelin üç katını talep etme imkanı tanıyan çoklu tazminat düzenlemesi, hak sahipleri tarafından en cazip talep olarak görülmektedir. Ancak bu taleplerden herhangi birinin diğerine nispetle üstün veya aşağı olduğunu peşinen kabul etmek doğru olmaz. Hak sahibi, somut olayın koşulları çerçevesinde bu taleplerden hangisinin kendi menfaatine daha uygun düştüğünü değerlendirmelidir. Bunun için de bu taleplerin hangi koşullarda ileri sürülebileceğinin ve bu taleplerin kapsamının nasıl belirleneceğinin iyi anlaşılması gerekir. Bu çalışmada, kazanç devri talebinin ileri sürülebileceği koşulları, bu talebin hak sahibine sağlayacağı menfaati ve bu talebin fikri hakların ihlaline dayalı diğer taleplerle ilişkisini ortaya koymayı amaçlıyoruz.
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN HUKUKİ TEMELİ VE İŞLEVİ
I. KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN HUKUKİ TEMELİ OLARAK VEKALETSİZ İŞ GÖRME
A. Genel Olarak
B. Vekaletsiz İş Görmenin Türleri ve Bunlardan Doğan Borç İlişkileri
II. KAZANÇ DEVRİNİN İŞLEVİNE DAİR GÖRÜŞLER
A. Hukuka Aykırı Bir Eylemle Kazanç Elde Edilmesini Önleme
B. Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı İade Talebini Tamamlama
C. Cezalandırma
D. İspat Kolaylığı Sağlama
III. FİKRİ HAKLARIN İHLALİ HALİNDE KAZANÇ DEVRİNİ DÜZENLEYEN ÖZEL HÜKMÜN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Genel Olarak
B. Özel Hükmün Gerekliliğinin Değerlendirilmesi
C. FSEK m. 70/3 ile TBK m. 530 Arasındaki İlişki
D. Özel Hükme İlişkin Eleştirilerimiz
İKİNCİ BÖLÜM
KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN UNSURLARI
I. BAŞKASINA AİT BİR İŞİN GÖRÜLMÜŞ OLMASI
A. Genel Olarak
B. Başkasına Ait Fikri Hakların Kullanılması
II. İŞİN İŞ GÖREN VEYA ÜÇÜNCÜ BİR KİŞİ MENFAATİNE GÖRÜLMÜŞ OLMASI
III. İŞ GÖRENİN YETKİSİZ OLMASI
A. Genel Olarak
B. Hukuki İşlemlerden Doğan Yetki
C. Kanundan Doğan Yetki
IV. İŞ GÖRENİN KÖTÜNİYETLİ OLMASI
A. Kötüniyet Unsurunun Gerekliliğine İlişkin Görüşler
B. Kötüniyetin Aranacağı An
C. Kötüniyetin İspatı
V. KAZANÇ ELDE EDİLMİŞ OLMASI
VI. NEDENSELLİK BAĞI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN İLERİ SÜRÜLMESİ
I. BORÇ İLİŞKİSİNİN TARAFLARI
A. İş Sahibi
B. İş Gören
II. DEVREDİLECEK KAZANCIN KAPSAMI
A. Genel Olarak
B. Net Kazancın Hesaplanması
C. Hakimin Devredilecek Kazancı Takdir Etmesi
III. İŞ GÖRENİN BİLGİ VE HESAP VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
IV. ZAMANAŞIMI
A. Genel Olarak
B. Kazanç Devri Talebi Yönünden
C. İş Görenin Talepleri Yönünden
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KAZANÇ DEVRİ TALEBİNİN BAŞKACA HUKUKİ TALEPLERLE İLİŞKİSİ
I. MANEVİ TAZMİNAT TALEBİ
A. Manevi Tazminat Talebinin Unsurları
B. Manevi Zararın Tazmin Şekilleri
C. Manevi Tazminat Talebinde Bulunabilecek Kişiler
D. Kazanç Devri Talebi ile Manevi Tazminat Talebi Arasındaki İlişki
II. MADDİ TAZMİNAT TALEBİ
A. Maddi Tazminat Talebinin Unsurları
B. Maddi Tazminatın Takdir Edilmesi
C. Maddi Tazminat Talebinde Bulunabilecek Kişiler
D. Kazanç Devri Talebi ile Maddi Tazminat Talebi Arasındaki İlişki
III. ÇOKLU TAZMİNAT TALEBİ
A. Genel Olarak
B. Çoklu Tazminat Yaptırımının Hukuki Niteliği
C. Çoklu Tazminat Talebinin Unsurları
D. Çoklu Tazminat Talebinin Kapsamı
E. Çoklu Tazminat Talebinin Mevcut Fikri Hak İhlallerine Etkisi
F. Çoklu Tazminat Talebinde Bulunabilecek Kişiler
G. Kazanç Devri Talebi ile Çoklu Tazminat Talebi Arasındaki İlişki
IV. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEYE DAYALI İADE TALEBİ
A. Genel Olarak
B. Müdahaleden Kaynaklanan Zenginleşmenin Unsurları
C. Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı İade Borcunun Kapsamı
D. Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı İade Talebinde Bulunabilecek Kişiler
E. Kazanç Devri Talebi ile Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı İade Talebi Arasındaki İlişki
SONUÇ
KAYNAKÇA
KAVRAM DİZİNİ