Hadis Yolunda

Rıhle, lügatta: “yürüyüp gitmek, bir yerden bir yere göçmek, yolculuk yapmak” manalarına gelir. Hadis ilminde ise muhaddislerin duyulmuş hadisler için âl-i isnat temini ve duymadıkları bir hadisi şerifi de en sağlam kaynaktan almak için yapılan yolculuklara, “er-rıhle fi talebi’l-hadis” denir. Umumi manada ise ilim tahsil etmek ve bazen de öğretmek için yapılan yolculuklara “rıhle-i ilmiyye” denir.

İlim için yapılan ilk rıhlenin Hazreti Musa Aleyhisselam’ın ledün ilmini öğrenmek için Hızırla (as) yaptığı yolculuk kabul edilir. Rıhle üzerine yazılmış kitaplar mevcuttur. Bunlardan biri er-rıhle fi Talebi’l-Hadis kitabıdır. Kitabın müellifi Hatîbi Bağdâdî’ye göre rıhlelerin iki gayesi vardır. Bağdâdî söyledikleri ile aynı zamanda rıhleyi ilmî bir metoda koyar. Birincisi, isnatta uluvv yani en az ravi ile hadisi şerife ulaşmak; ikincisi, hadis hafızları ile buluşarak onlarla hadis müzakere etmek.

İşte tercümesini yaptığımız bu eser şu başlıklar altında hadis yolculuklarını ihtiva etmektedir: İlmi talep etmenin önemi, Hz. Musa’nın ilim yolundaki rıhlesi/yolculuğu, sahabenin hadis yolculuğu, tabiûn ve haleflerinin hadis yolculuğu, alî isnad için yola düşenler. Eserin tercümesine geçilmeden evvel giriş kısmında ana hatlarıyla rıhle hakkında bazı bilgilere yer verilmiştir.