Haklarını Yitirenler Çin’de Endüstriyel Yurttaşlığın Yükselişi ve Çöküşü

1949’da iktidarı ele geçiren Çin Komünist Partisi sınıfsal eşitlik sağlamak amacıyla iktisadi, kültürel ve siyasal sermayeyi hedef alan bir dizi kampanya başlattı ve 1949 devrimini takip eden onyıllarda, Çinli işçiler iş güvenceli kadrolu çalışma ve fabrikalarda meşru paydaşlık anlamına gelen bir “endüstriyel yurttaşlık” elde ettiler.

1990’ların ortalarından itibaren sürekli kadrolu çalışma sisteminden büyük ölçüde esnek, güvencesiz çalışmaya dayalı bir sisteme geçilmesiyle birlikte, Çin’de endüstriyel yurttaşlık radikal bir değişime uğradı.

Bu komünist projenin başarısızlığının sebeplerini anlamak için nüfusun yönetildiği temel mekân olan işyerindeki hiyerarşik yapılara odaklanan ve araştırmasını o dönemde fabrikalarda çalışmış kisilerle yaptığı görüşmelere dayandıran Joel Andreas, dünya çapındaki en uzun süreli endüstriyel yurttaşlık deneyiminin yükseliş ve düşüşünü kayıt altına alıyor. Bunun Çin Komünist Partisi açısından ne anlama geldiğini, işçiler arasında nasıl yankı bulduğunu, Maocu dönem boyunca ne yönde gelişim gösterdiğini ve 1990’lardaki yapısal reformun işçilerin yoğun muhalefetine rağmen hangi yollardan uygulandığını belgeleriyle ve tanıklıklarla ortaya koyuyor.

Haklarını Yitirenler, Çin’in yirminci yüzyılda giriştiği sosyalist deneylerin tarihine, mirasına ve geleceğine ilgi duyanların okuması gereken bir çalışma. Ayrıca, 2017’den bu yana faaliyette olan Koç Üniversitesi Asya Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi KUASIA (Koç University Center for Asian Studies) işbirliğiyle yayımlamaya başladığımız “Asya Çalışmaları” serisinin de ilk kitabı... “Asya Çalışmaları” serisi, alanın klasikleşmiş eserleri ile önemli güncel çalışmaları nitelikli çeviriler ile Türkçeye kazandırmanın yanı sıra, Türkçe ve İngilizce dillerindeki telif eserleri de okurlarla buluşturacak.

Joel Andreas, UCLA’de sosyoloji alanında doktora derecesi aldı. 2003’ten beri Johns Hopkins Üniversitesi'nde ders veriyor. Başlıca araştırma alanları siyasal çekişmeler, toplumsal eşitsizlik ve Çin'in günümüzde yaşadığı toplumsal değişim.