Kanundan veya Amirin Emrinden Kaynaklanan Görevin Yerine Getirilmesi – Ceza Hukuku Monografileri –

Hukuk normunun doğrudan veya dolaylı olarak, bir yandan görev yükleyip, diğer yandan görevin yerine getirilmesini hukuka aykırı olarak nitelendirmesi, çelişmezlik ilkesiyle bağdaşmamaktadır. Görevin yerine getirilmesi halinde fiil hukuka uygundur ve suç oluşmaz. Görev kanundan veya amirin emrinden kaynaklanabilir. Fiilin kanundan kaynaklandığı hal bakımından kaynak, hukuk normu olarak anlaşılmalıdır. Amirin emrini yerine getiren kişinin fiili yine dolaylı olarak hukuk normunun yerine getirilmesidir. Amirin emrinin yerine getirilmesi ve kanunun hükmünün yerine getirilmesi arasında nitelik farkı bulunmamaktadır.

Görev, yükümlülük olarak ortaya çıkabilir. Ancak kanunun hükmü (hukuk normu) veya amirin emri gereği ifası uygun bulunan fiiller de görevin kapsamındadır. Görev ister bir yükümlülük ister bir uygun bulma hali olarak ortaya çıksın, yerine getirme adımı bakımından bir hukuki iktidarı gerektirmektedir. Bu hukuki iktidar -hukuki yetenek- yetkidir. Görev, durgun bir yükümlülük veya uygun bulma hali olarak ortaya çıktıktan sonra yerine getirilmesi için yetki gerekmektedir. Bu kapsamda; görevin yerine getirilmesi, uygun bulunan veya yükümlülük olarak beliren bir fiili yerine getirmek üzere yetkilendirilen ve bu nedenle kendisine ceza tehdidi yöneltilemeyecek olan kimsenin, kanunun hükmü (hukuk normu) veya amirin emrinden kaynaklanan soyut görevi yüklenerek eylemleriyle somutlaştırması halidir.

Amirin emrinin yerine getirilmesi halinin kusur üzerinde etki doğuracağını savunan görüşlere karşın, görev ister kanundan ister emirden kaynaklansın, yerine getirilmesi hukuka uygundur. Bu kapsamda hata ve sınırın aşılması halleri, hukuka uygunluk nedenlerine ilişkin olarak incelenmelidir. Çalışmada ilk bölümde, kavramın genel hatları ve mevzuattaki görünümü incelenmiştir. Kurumun hukuki niteliği yine ilk bölümde incelenmiştir. İkinci ve üçüncü bölümler, kaynağın hukuk normu ve amirin emri olduğu hallerin şartlarına ilişkindir. Hata ve sınırın aşılması hali ise tüm kurumu kapsayacak biçimde son bölümde incelenmiştir.

Konu Başlıkları:
Hukuka Uygunluk Nedeni
Kanunsuz Emir
Ceza Sorumluluğunu Kaldıran Nedenler
Sınırın Aşılması
Hata