Osmanlı Ceza Hukuku, İslam hukukunun karakteristik yapısına bağlı olarak Şer'i ve Örfi kaynak ve kurallar çerçevesinde gelişmiş ve kurumsallaşmıştır. Şer'i kaynakların belirli ve sınırlı sayıda olması nedeniyle, zamana ve ihtiyaca göre hukuki boşluk bulunan alanlar Örfi Hukuk tarafından doldurulmuştur. İslam hukuk terminolojisinde "Örfi Hukuk", Şer'i Hukukun zamanın yasama organına tanımış olduğu sınırlı yasama yetkisini ifade eder. İslam Hukuku'nun doğuşundan günümüze kadar, yüzyıllar boyunca birçok İslam devleti sayısız Örfi Hukuk düzenlemeleri yapmışlardır. Kuşkusuz ceza hukuku bu alanda en çok düzenleme yapılan hukuk dallarından biri olmuştur. İslam Ceza Hukukunda siyasi otoritenin sınırlı yasama yetkisine dayanarak, Örfi Hukuk yoluyla suç ve ceza belirlemesine "ta'zir" denmiştir. Şer'i ceza hukukunun öngördüğü suç ve yaptırım türleri sınırlı sayıda olup, zamana ve ihtiyaçlara göre ortaya çıkan suç ve yaptırım türleri belirlemek yasama organına, dolayısıyla Örfi Hukuk'a bırakılmıştır. Osmanlı Devleti, özellikle klasik dönemde, örfi ceza hukuku alanında oldukça fazla sayıda, geniş ve kapsamlı düzenlemeler yapmıştır. Bu noktada, Şer'i kaynaklarda öngörülmeyen pek çok yeni suç tipi ve yaptırım ta'zir suç ve cezaları kapsamında düzenlenmiştir. Klasik dönemde Osmanlı padişahlarının çıkardıkları ceza kanunnameleri, Osmanlı Devleti'nin ta'zir suç ve cezaları alanında gösterdiği norm ve uygulama zenginliğinin kanıtı olmuştur. Bu kitapta, ana hatlarıyla Osmanlı Ceza Hukuku'nun yapısı hakkında bilgi verilerek, bu yapı içerisinde ta'zir suç ve cezaları incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. GENEL OLARAK
II. İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKU VE KAYNAKLARI
A. İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKU
B. İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKUNUN TEMEL ESASLARI VE TA'ZİR SUÇ VE CEZALARI
I. İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKUNUN GENEL İLKELERİ
A. SUÇ (CERİME)
B. CEZA (UKUBE)
II. İSLAM HUKUKUNDA SUÇ VE CEZALAR
A. HADD SUÇ VE CEZALARI
B. ŞAHSA KARŞI İŞLENEN CÜRÜMLER
C. TA'ZİR SUÇ VE CEZALARI
İKİNCİ BÖLÜM
KLASİK DÖNEM OSMANLI CEZA HUKUKUNDA TA'ZİR SUÇ VE CEZALARI
I. OSMANLI HUKUKUNUN GENEL ÖZELLİKLERİ
A. ŞER'İ HUKUK
B. ÖRFİ HUKUK
C. OSMANLI CEZA HUKUKUNDA ŞER'İ HUKUK-ÖRFİ HUKUK İLİŞKİSİ
II. OSMANLI DEVLETİNDE TANZİMAT DÖNEMİNE KADAR TA'ZİR CEZALARININ DÜZENLENİŞ VE UYGULANIŞ BİÇİMİ
III. OSMANLI UYGULAMASINDA TA'ZİR SUÇ VE CEZALARININ ÇEŞİTLERİ
A. ÖLÜM CEZASI (SİYASETEN KATL) VE UYGULANDIĞI SUÇLAR
B. HAPİS CEZASI VE UYGULANDIĞI SUÇLAR
C. SÜRGÜN, UZAKLAŞTIRMA CEZALARI VE UYGULANDIĞI SUÇLAR
D. SOPA CEZASI
E. MEMURİYETTEN VEYA GÖREVDEN ALMA
F. PARA CEZALARI
G. MÜSADERE (EL KOYMA)
H. KAL'A-BENTLİK CEZASI
I. KÜREK CEZASI
IV. TA'ZİR CEZALARININ UYGULANMASINA ETKİ EDEN ÖZEL HALLER
A. CİNSİYET (KADIN-ERKEK AYRIMI)
B. HÜRRİYET (HÜR-KÖLE AYRIMI)
C. DİN (MÜSLÜMAN-GAYRİMÜSLİM AYRIMI)
D. YÖNETİCİ SINIF-REAYA AYRIMI
V. TANZİMAT SONRASI YAPILAN DÜZENLEMELER
A. 1840 (1256) TARİHLİ CEZA KANUNU
B. 1851 (1267) TARİHLİ CEZA KANUNU
C. 1858 (1274) TARİHLİ CEZA KANUNU
SONUÇ
KAYNAKÇA
Osmanlı Ceza Hukuku, İslam hukukunun karakteristik yapısına bağlı olarak Şer'i ve Örfi kaynak ve kurallar çerçevesinde gelişmiş ve kurumsallaşmıştır. Şer'i kaynakların belirli ve sınırlı sayıda olması nedeniyle, zamana ve ihtiyaca göre hukuki boşluk bulunan alanlar Örfi Hukuk tarafından doldurulmuştur. İslam hukuk terminolojisinde "Örfi Hukuk", Şer'i Hukukun zamanın yasama organına tanımış olduğu sınırlı yasama yetkisini ifade eder. İslam Hukuku'nun doğuşundan günümüze kadar, yüzyıllar boyunca birçok İslam devleti sayısız Örfi Hukuk düzenlemeleri yapmışlardır. Kuşkusuz ceza hukuku bu alanda en çok düzenleme yapılan hukuk dallarından biri olmuştur. İslam Ceza Hukukunda siyasi otoritenin sınırlı yasama yetkisine dayanarak, Örfi Hukuk yoluyla suç ve ceza belirlemesine "ta'zir" denmiştir. Şer'i ceza hukukunun öngördüğü suç ve yaptırım türleri sınırlı sayıda olup, zamana ve ihtiyaçlara göre ortaya çıkan suç ve yaptırım türleri belirlemek yasama organına, dolayısıyla Örfi Hukuk'a bırakılmıştır. Osmanlı Devleti, özellikle klasik dönemde, örfi ceza hukuku alanında oldukça fazla sayıda, geniş ve kapsamlı düzenlemeler yapmıştır. Bu noktada, Şer'i kaynaklarda öngörülmeyen pek çok yeni suç tipi ve yaptırım ta'zir suç ve cezaları kapsamında düzenlenmiştir. Klasik dönemde Osmanlı padişahlarının çıkardıkları ceza kanunnameleri, Osmanlı Devleti'nin ta'zir suç ve cezaları alanında gösterdiği norm ve uygulama zenginliğinin kanıtı olmuştur. Bu kitapta, ana hatlarıyla Osmanlı Ceza Hukuku'nun yapısı hakkında bilgi verilerek, bu yapı içerisinde ta'zir suç ve cezaları incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. GENEL OLARAK
II. İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKU VE KAYNAKLARI
A. İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKU
B. İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKUNUN TEMEL ESASLARI VE TA'ZİR SUÇ VE CEZALARI
I. İSLAM-OSMANLI CEZA HUKUKUNUN GENEL İLKELERİ
A. SUÇ (CERİME)
B. CEZA (UKUBE)
II. İSLAM HUKUKUNDA SUÇ VE CEZALAR
A. HADD SUÇ VE CEZALARI
B. ŞAHSA KARŞI İŞLENEN CÜRÜMLER
C. TA'ZİR SUÇ VE CEZALARI
İKİNCİ BÖLÜM
KLASİK DÖNEM OSMANLI CEZA HUKUKUNDA TA'ZİR SUÇ VE CEZALARI
I. OSMANLI HUKUKUNUN GENEL ÖZELLİKLERİ
A. ŞER'İ HUKUK
B. ÖRFİ HUKUK
C. OSMANLI CEZA HUKUKUNDA ŞER'İ HUKUK-ÖRFİ HUKUK İLİŞKİSİ
II. OSMANLI DEVLETİNDE TANZİMAT DÖNEMİNE KADAR TA'ZİR CEZALARININ DÜZENLENİŞ VE UYGULANIŞ BİÇİMİ
III. OSMANLI UYGULAMASINDA TA'ZİR SUÇ VE CEZALARININ ÇEŞİTLERİ
A. ÖLÜM CEZASI (SİYASETEN KATL) VE UYGULANDIĞI SUÇLAR
B. HAPİS CEZASI VE UYGULANDIĞI SUÇLAR
C. SÜRGÜN, UZAKLAŞTIRMA CEZALARI VE UYGULANDIĞI SUÇLAR
D. SOPA CEZASI
E. MEMURİYETTEN VEYA GÖREVDEN ALMA
F. PARA CEZALARI
G. MÜSADERE (EL KOYMA)
H. KAL'A-BENTLİK CEZASI
I. KÜREK CEZASI
IV. TA'ZİR CEZALARININ UYGULANMASINA ETKİ EDEN ÖZEL HALLER
A. CİNSİYET (KADIN-ERKEK AYRIMI)
B. HÜRRİYET (HÜR-KÖLE AYRIMI)
C. DİN (MÜSLÜMAN-GAYRİMÜSLİM AYRIMI)
D. YÖNETİCİ SINIF-REAYA AYRIMI
V. TANZİMAT SONRASI YAPILAN DÜZENLEMELER
A. 1840 (1256) TARİHLİ CEZA KANUNU
B. 1851 (1267) TARİHLİ CEZA KANUNU
C. 1858 (1274) TARİHLİ CEZA KANUNU
SONUÇ
KAYNAKÇA