Konut ve Çatılı İşyeri Kira Sözleşmelerinde Kira Bedeli (Ciltli)

Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Doktora Programı kapsamında doktora tezi olarak kaleme alınan bu çalışma, 28.06.2018 tarihinde, Prof. Dr. İhsan Erdoğan, Prof. Dr. Veysel Başpınar, Prof. Dr. Cemal Oğuz, Prof. Dr. Hasan İşgüzar ve Doç. Dr. Süleyman Yılmaz’dan teşekkül eden jüri huzurunda savunulmuş ve oybirliğiyle başarılı bulunmuştur. Çalışma, esas itibariyle tezin savunma tarihinde erişebildiğimiz basılı ve yayınlanmış kaynaklardan faydalanılarak hazırlanmıştır.

Tezlerin kabul edildiği şekli ile yayımlanması bir gelenektir. Ancak tez savunmamızdan kısa bir süre sonra, çalışma konumuzu ilgilendiren/etkileyen 12.09.2018 tarihli ve 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ihdas edilmiştir. 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdettikleri konut ve çatılı işyeri kiralarında, kira bedelinin, Bakanlıkça belirlenen hâller dışında, döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaşırılması yasaklanmıştır. 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda, kira bedelinin yabancı para olarak kararlaştırılabileceği hâller, Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanan 2018-32/51 ve 2018-32/52 No’lu Tebliğlerle belirlenmiştir. Son olarak tüm bu değişiklikler, 17.01.2019 kabul tarihli ve 7161 sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la yasal düzenlemeye kavuşturulmuştur (7161 sayılı Kanun m. 56). Bununla birlikte, 7161 sayılı Kanun m. 56 ile ayrıca, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m. 344’ün birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan “üretici fiyat endeksindeki artış” ibareleri, “tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim” şeklinde değiştirilmiştir. Böylece, konut ve çatılı işyeri kiraları için kira bedelinde yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak artış oranı, “Üfe” iken “Tüfe” olarak değişikliğe uğramıştır. Üfe’nin uygulanmasında, kira bedeli artışı, önceki on iki aylık üretici fiyat endeksi artış oranının ortalamasına göre belirlenirdi. Dolayısıyla yeni düzenleme, bu bakımdan bir yenilik getirmemektedir. Uygulamada zaten tatbik edilen kural, yasa koyucu tarafından kanunî bir düzenlemeyle açıkça hükme bağlanmıştır. Tez, açıklanan tüm hukukî düzenlemeler ve savunma sonunda değerli jüri üyelerinin görüş ve eleştirileri doğrultusunda gözden geçirilerek kısmen de olsa değiştirilmiştir. Tezde yer alan “üretici fiyat endeksi” ifadelerinin ise, 7161 sayılı Kanun m. 56 gereğince, “tüketici fiyat endeksi” olarak değiştirilmesiyle yetinilmiştir.