GİRİŞ 1—3
BİRİNCİ BÖLÜM: MALÎ SORUNLARIN SOSYOLOJİK KÖKENLERİ 4- 1
Kaynakça I
İKİNCİ BÖLÜM; TARÎKTE VERGİ OLAYI 8—29
I — Genel 8
II — Vergilemenin Geçirdiği Tarihsel Aşamalar 10
A) İlkçağlarda vergi 11
B) Ortaçağda vergi 11
C) Yeniçağda vergi 12
III — Eski Toplumlarda ve Devletlerde Vergileme 13
A) Mezopotamya'da malî düzenlemeler 13
1 — Genel 14
11 — SUmerlller 17
a) Urukaglna reformları 19
b) Ur-Nammu kanunları 2û
c) Lipit-İstar kanunları 21
d) Esnunna kanunları 21
lU — Babilliler 21
a) Hammurabi kanunları 23
b) Amml-Şaduqa fermanı 24
İv — Asurlular 24
B) Tevrat (Ahd-i Atik) ta vergileme 26
C) Antik Yunan'da ve Roma'da vergileme 26
D) Bizans'ta vergileme . 27
Kaynakça 28
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: İSLAMDA KAMU MALİYESİ 30—37
I — Genel 30
II — Vergileme Esasları 31
III — Vergi Çeşitleri 32
vn
A) Zekât 32
i — Zekâtın konusuna İlişkin şartlar 32
11 — Zekât'n konuları 32
B) Cizye . 33
C) Haraç 34
D) Gümrük vergisi 34
E) Ganimet 34
P) Veraset vergisi 35
G) Olağanüstü vergiler 35
IV — Vergi Dışı Gelirler 35
A) Fey 35
B) Miras 35
C) Haram servet 35
D) Devlet işletmelerinin gelirleri 35
E) Vakıflar 35
F) Defineler 36
y — Harcamalar 36
A) Zekât gelirlerinin harcanacağı yerler ..36
B) Diğer gelirlerin harcama yerleri 36
VI — Bütçenin Hazırlanması 36
VII — Hazine (beytülmal) 37
Kaynakça . 37
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: BATI ÜLKELERİNDE MALİ OLAYLAR
I — Genel 38
II — İngiltere'de 38
III — Fransa'da ,41
A) Genel 41
B) Püujade hareketi 46
IV — Almanya'da 48
V — Amerika Birleşik Devletleri'nde 51
A) Bağımsızlıktan önceki dönem 51
B) Bağımsızhktan sonraki dönem 52
Kaynakça... 53
BEŞİNCİ BÖLÜM: OSMANLI İMPARATORLLUĞU'NDA MAIİ
OLAYLAR VE MALÎ SİSTEM 55—88
I — Genel 55
II — Osmanlı Devleti'nin Kuruluşundan İstanbul'un Fethine Ka-
darki Dönem 55
III — İstanbul'un Fethinden Tanzimat'a Kadarki Dönem 57
IV — Tanzimat Öncesi Osmanlı Malî Sistemi 61
A) Kamu gelirleri 61
I — Genel özellikleri 61
II - Gelir türleri 62
a) Şer'I vergiler (tekâllf.l gerlyye) 62
1 — Zekât 62
2 — Öşür 63
3 — Haraç . 63
b) Örfî vergiler (tekâlif-1 örfiyye) 64
a) Emanet yöntemi 65
b) Dirlik yöntemi...65
c) İltizam yöntemi 66
B) Kamu harcamaları . 66
1 — Harcama yöntemleri 67
a) Para ile satınalma yöntemi 67
b) Kamu gelirlerini toplama yetkisinin devri yön¬
temi 67
11 — Harcamaların bileşimi 68
C) Bütçe uygulaması 68
V — 16. Yüzyıldan Sonra Ortaya Çıkan Bunalım ve Nedenleri ... 69
A) Malî bunalım 70
B) Malî bunalımın nedenleri 70
1 — Akçedeki gümüş kaybı, enflasyon ve vergiler 70
11 — Dünya ticaretindeki gelişmeler 72
İÜ — Timar sisteminin bozulması ..... 72
tv — Fetihlerin durması 74
V — Yönetici sınıfın bozulması 74
VI — Tazminat Sonrası Mali Gelişmeler 74
A) Genel 74
B) Malî reformlar 75
C) Dış ticaret 78
D) Dış borçlar 79
1 — Dış borçlanmayı doğuran nedenler 80
11 — Dış borçların gelişimi 80
a) İlk borçlanmadan malî iflasa 80
b) Muharrem Kararnamesi ve Düyun-u Umumiye 82
c) 1918 ve sonrası 85
Kaynakça 86
SONUÇ: 89—91
KAYNAKLAR ; . 92—95
GİRİŞ 1—3
BİRİNCİ BÖLÜM: MALÎ SORUNLARIN SOSYOLOJİK KÖKENLERİ 4- 1
Kaynakça I
İKİNCİ BÖLÜM; TARÎKTE VERGİ OLAYI 8—29
I — Genel 8
II — Vergilemenin Geçirdiği Tarihsel Aşamalar 10
A) İlkçağlarda vergi 11
B) Ortaçağda vergi 11
C) Yeniçağda vergi 12
III — Eski Toplumlarda ve Devletlerde Vergileme 13
A) Mezopotamya'da malî düzenlemeler 13
1 — Genel 14
11 — SUmerlller 17
a) Urukaglna reformları 19
b) Ur-Nammu kanunları 2û
c) Lipit-İstar kanunları 21
d) Esnunna kanunları 21
lU — Babilliler 21
a) Hammurabi kanunları 23
b) Amml-Şaduqa fermanı 24
İv — Asurlular 24
B) Tevrat (Ahd-i Atik) ta vergileme 26
C) Antik Yunan'da ve Roma'da vergileme 26
D) Bizans'ta vergileme . 27
Kaynakça 28
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: İSLAMDA KAMU MALİYESİ 30—37
I — Genel 30
II — Vergileme Esasları 31
III — Vergi Çeşitleri 32
vn
A) Zekât 32
i — Zekâtın konusuna İlişkin şartlar 32
11 — Zekât'n konuları 32
B) Cizye . 33
C) Haraç 34
D) Gümrük vergisi 34
E) Ganimet 34
P) Veraset vergisi 35
G) Olağanüstü vergiler 35
IV — Vergi Dışı Gelirler 35
A) Fey 35
B) Miras 35
C) Haram servet 35
D) Devlet işletmelerinin gelirleri 35
E) Vakıflar 35
F) Defineler 36
y — Harcamalar 36
A) Zekât gelirlerinin harcanacağı yerler ..36
B) Diğer gelirlerin harcama yerleri 36
VI — Bütçenin Hazırlanması 36
VII — Hazine (beytülmal) 37
Kaynakça . 37
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: BATI ÜLKELERİNDE MALİ OLAYLAR
I — Genel 38
II — İngiltere'de 38
III — Fransa'da ,41
A) Genel 41
B) Püujade hareketi 46
IV — Almanya'da 48
V — Amerika Birleşik Devletleri'nde 51
A) Bağımsızlıktan önceki dönem 51
B) Bağımsızhktan sonraki dönem 52
Kaynakça... 53
BEŞİNCİ BÖLÜM: OSMANLI İMPARATORLLUĞU'NDA MAIİ
OLAYLAR VE MALÎ SİSTEM 55—88
I — Genel 55
II — Osmanlı Devleti'nin Kuruluşundan İstanbul'un Fethine Ka-
darki Dönem 55
III — İstanbul'un Fethinden Tanzimat'a Kadarki Dönem 57
IV — Tanzimat Öncesi Osmanlı Malî Sistemi 61
A) Kamu gelirleri 61
I — Genel özellikleri 61
II - Gelir türleri 62
a) Şer'I vergiler (tekâllf.l gerlyye) 62
1 — Zekât 62
2 — Öşür 63
3 — Haraç . 63
b) Örfî vergiler (tekâlif-1 örfiyye) 64
a) Emanet yöntemi 65
b) Dirlik yöntemi...65
c) İltizam yöntemi 66
B) Kamu harcamaları . 66
1 — Harcama yöntemleri 67
a) Para ile satınalma yöntemi 67
b) Kamu gelirlerini toplama yetkisinin devri yön¬
temi 67
11 — Harcamaların bileşimi 68
C) Bütçe uygulaması 68
V — 16. Yüzyıldan Sonra Ortaya Çıkan Bunalım ve Nedenleri ... 69
A) Malî bunalım 70
B) Malî bunalımın nedenleri 70
1 — Akçedeki gümüş kaybı, enflasyon ve vergiler 70
11 — Dünya ticaretindeki gelişmeler 72
İÜ — Timar sisteminin bozulması ..... 72
tv — Fetihlerin durması 74
V — Yönetici sınıfın bozulması 74
VI — Tazminat Sonrası Mali Gelişmeler 74
A) Genel 74
B) Malî reformlar 75
C) Dış ticaret 78
D) Dış borçlar 79
1 — Dış borçlanmayı doğuran nedenler 80
11 — Dış borçların gelişimi 80
a) İlk borçlanmadan malî iflasa 80
b) Muharrem Kararnamesi ve Düyun-u Umumiye 82
c) 1918 ve sonrası 85
Kaynakça 86
SONUÇ: 89—91
KAYNAKLAR ; . 92—95