Modern Ekonomiyi Şekillendiren Elli İcat

Kâğıt para kimin fikriydi? Doğum kontrol hapı avukatlık mesleğinin gidişatını nasıl değiştirdi? Gutenberg baskı makinesini mümkün kılan gizli unsur neydi? Da Vinci’nin Şifresi ile Lehman Brothers’ın iflası arasında nasıl bir bağlantı vardı?
 
Küresel ekonomiyi anlamak kolay değil. Sürekli değişen, inanılmaz karmaşık bir sistem olan ekonomi, on milyar farklı ürün ve hizmet sunuyor, on beş yılda bir boyutunu ikiye katlıyor ve neredeyse gezegendeki yedi buçuk milyar insanın her birini birbirine bağlıyor. Yüz milyonlarca insana dudak uçuklatacak kadar lüks bir yaşam sağlıyor ama yüz milyonlarcasını da görmezden geliyor. Ekosisteme ciddi anlamda zarar veriyor ve ara sıra krize girmek gibi endişe verici bir alışkanlığı var. Kimse ondan sorumlu değil. Aslında hiç kimse olan bitenin küçük bir kısmından daha fazlasını anlayamıyor. 
Hayatımızın bağlı olduğu bu şaşırtıcı sistemi nasıl kavrayabiliriz?
Tim Harford’ın bu etkileyici yeni kitabında yer verilen sabandan yapay zekâya, çetele çubuklarından barkoda, çivi yazısından betona, Gillette’in tek kullanımlık jiletlerinden IKEA’nın Billy kitaplığına kadar bütün icatların merak uyandıran, şaşırtıcı ve akılda kalıcı kısa hikâyeleri var, tıpkı devasa bir sahnenin perde arkasındaki küçük dekorlar gibi. Okurlar kitabın sayfalarını çevirdikçe bulunduğumuz durumu, bu hale nasıl geldiğimizi ve gelecekte bizi nelerin beklediğini çok daha iyi anlayacaklar.
Gizli bağlantılar bütün çıplaklığıyla gözler önüne serilecek: Barkod küçük mahalle dükkânlarının kuyusunu nasıl kazdı? Gramofon müzik sektöründeki eşitsizliği neden artırdı? Dikenli teller Amerika’yı nasıl şekillendirdi? Bu icatlardan bazılarını geliştiren, bunlardan fayda sağlayan ya da bunlar yüzünden hayatı mahvolan insanlarla tanışacağız. Ekonominin dönüştürücü etkisini anlamamıza yardımcı olacak ilkelerin peşine düşeceğiz ve inovasyonun asla hız kesmediği dünyamızda, icatları gelecekte akıllıca kullanmamızı sağlayabilecek ne gibi dersler çıkarabileceğimizi sorgulayacağız.
 
 
 “Tarihin satır aralarına gizlenmiş gerçeklere dikkat çeken belgesel tadında kitaplara bayılıyorum... Üst düzey bir sosyoekonomik hikâye gibi.”
FINANCIAL TIMES
 
“Telaşenin hiç bitmediği bu hız çağında böyle kısa bölümlerden oluşan bir kitap yazmak dâhice. Üstüne üstlük kitapta şaşırtıcı tespitlerin sonu gelmiyor. Hem bilmediğimiz hem de bildiğimizi sanıp yanıldığımız inovasyonlarla dolu.”
THE TIMES
 
“İnsanın gözünü açan ve düşüncelere dalmasını sağlayan, anlatış tarzı sıkıcı ekonomi kitaplarıyla kıyas kabul etmeyecek kadar sürükleyici bir ekonomi kitabı.”
BOOKLIST
 
“Ekonomi ancak bu kadar keyif verebilirdi.”
DAVE PELL
 
“Etkileyici ve büyüleyici öyküleriyle merak uyandıran, şaşırtan, akıllara kazınacak bir mürekkep lekesi.”
CHICAGO TRIBUNE
 
“Satırlarından ilgi uyandıran detaylar ve şaşırtıcı gerçekler akan, zekice yazılmış bu sürükleyici kitap sayesinde modern ekonominin gelişimini öğrenmekten büyük keyif alacaksınız.”
DAILY MAIL
 
“Tim Harford’ın becerikli elleri konuyu öyle bir yoğuruyor ki ekonomi hareketli ve sürükleyici bir maceraya dönüşüyor.”
FREE LANCE-STAR

“Tim Harford’ın Modern Ekonomiyi Şekillendiren Elli İcat kitabının keyif vermesinin sebeplerinden biri, ekonomik gelişimle ilgili bakış açısını sıradan insanların da kavrayabileceği şekilde ortaya koyuyor olması. Elli icadın ele alındığı bireysel bölümlere dalmak çok eğlenceli. Harford üretkenlik, ekonomik gelişim, tekelleşme, yasal düzenlemeler ve diğer gerekli konuları teknik terminolojiye, ürkütücü grafik ve tablolara başvurmadan başarılı bir şekilde öğretiyor. Böyle bir başarı bile aslında bir tür mucitlik gerektirir.”
WALL STREET JOURNAL
 
“İnanılmaz derecede aydınlatıcı... Harford okurlarına çeşitli icatları farklı bir açıdan göstermek için zaman yolculukları yapıyor, kıtaları aşıyor ve yirmi birinci yüzyıl toplumlarına şaşırtıcı bilgiler veriyor.”
BOOKPAGE
 
“Tim ekonomiyi konu alan en büyük çağdaş popüler yazarlardan biri (ya da en büyüğü) olarak konumunu hak ettiğini tekrar ortaya koyuyor ve bu defa teknolojiyi ele alıyor.”
TYLER COWEN, İÇİNİZDEKİ EKONOMİSTİ KEŞFEDİN’İN YAZARI
 
“Harford’ın ele aldığı konulara kattığı lezzete direnmek çok zor: O hareketli ve mizahi tarzı ve uçsuz bucaksız merakı en zor meseleleri sindirmeyi bile kolaylaştırıyor. Harford kitaplarıyla yaydığı bulaşıcı keyfe rağmen okurlara çok aşina oldukları ve bu nedenle kolayca gözden kaçırabilecekleri fikirleri ve nesnelerin etkilerini sorgusuz sualsiz kabullenmemeleri gerektiğini hatırlatıyor.”
KIRKUS REVIEWS
 
“Kitaptaki hikâyeler, dâhiyane tespitlerle dolu kısa ve öz şaheserler. Her bölümü hayretler içinde bitirdim.”
MONOCLE ARTS REVIEW
 
“Harford’ın kalemi de sunumu da akıllardaki bütün soru işaretlerini bir çırpıda bertaraf ediyor.”
TIMES OF INDIA
 
“Büyüleyici detaylar şöleni. Harford’ın ilgi çekici ve iğneleyici üslubuna ev sahipliği yapan bu kitabı, insan dehasının en önemli ürünlerinden bazılarını ustalıkla sunuyor.”
SUNDAY TIMES
 
“Harford’ın detaylar bakımından zengin bu eseri, ne kadar becerikli bir ekonomi analisti ve popüler yorumcu olduğunun göstergesi. Dikenli tel, pasaport, doğum kontrol hapı, bebek maması, barkod, hatta Ikea’nın Billy kitaplığıyla ilgili bölümleri çok iyi araştırılmış, sürükleyici bir dille yazılmış ve insanı gerçekten düşünmeye sevk ediyor. Doğum kontrol hapını ele alan beş sayfalık yazısı, güçle ilgili diğer meselelere kıyasla çok daha ince (ve çok daha feminist) bir dille dokunmuş. Sizi gramofonunuzdan birkaç gece ayıracak ve Harford’ın diğer kitaplarıyla dolu Billy kitaplığınızın yanına çekilmenizi sağlayacak kadar eğlenceli bir kitap.”
TIMES LITERARY SUPPLEMENT
 
“Şahanelikte zirve yapan Tim Harford, bu defa gözlerini icatlara dikiyor. Saban, gramofon, doğum kontrol hapı, Billy kitaplık ve çok daha fazlasını ele alan Harford, bize icatların çeşitli zincirleme etkileri olabileceğini tekrar tekrar gösteriyor.”
EVENING STANDARD
 
“Kesinlikle okumaya değer. Harford, birbiriyle bağlantısı olmayan icatların istenmeyen sonuçlarını tespit etme konusunda gerçekten yetenekli. Zekice yazılmış bir eser.”
TORONTO STAR
 
“Kitaba tat katan o kadar çok şey var ki… Bir ekonomi yazarı olarak sahip olduğu fevkalade yeteneğini cömertçe kullanmış.”
NEW YORK TIMES
 
“Hayrete düşüren hikâyeler… Sivri bir dille süslenmiş, aydınlatıcı ve keyifli.”
IANS NEWSWIRE
 
“Çok hoş bir kitap: Bir lokmalık parçaları bir araya gelip leziz bir ana yemek oluşturan ama parça parça da keyifle tüketilebilecek ve paylaşılabilecek bir şaheser.”
BOING BOING
 
“Harford, bir icadın oluşum aşamasından günümüze etkisine hiçbir detayı atlamadan geçmekte usta. İnsanların kişisel hikâyelerini de kitabına yedirerek okurun kendisiyle özdeşleştirebildiği, çok daha etkileyici bir eser yaratıyor. Mesela okuru Alessandro Volta’dan Elon Musk’a beş sayfada götürebiliyor. Başarılı bir ekonomist olduğu kadar iyi bir yazar.”
800-CEO-READ
 
“Tarih, biyografi ve bir tutam da ekonomiye dayanan Harford’ın yeni kitabı, ‘Ah, dinle bak ne diyor,’ diyerek en beğendiğiniz pasajı okuyup, ‘Vay arkadaş,’ türünden tepkiler alacağınız çok eğlenceli bir eser.”
SHELF AWARENESS
 
“Aynı zamanda ekonomi uzmanı olan en iyi yazarlardan biri.”
STEPHEN DUBNER