Onarıcı Disiplin Modeli _{Okullarda Cezalandırıcı Disiplin Anlayışından Onarıcı Disiplin Anlayışına Geçiş}

Okullarımızda, akran zorbalığı ve şiddet davranışı meydana geldiğinde; okul yönetimleri, öğretmenler, veliler ve öğrenciler olarak nasıl bir tutum izliyoruz?

Ceza Temelli Bir Yaklaşım

Mevcut eğitim sisteminde, okullarımızda akran zorbalığı ve şiddet oluştuğu zaman, sorunun nasıl çözüldüğü incelendiğinde ceza temelli bir yaklaşım kullanıldığı göze çarpmaktadır. Ne var ki cezalandırmaya dayalı disiplin anlayışı zarar veren öğrencinin davranışını düzeltmesini sağlayamadığı gibi, zarar gören öğrencinin de ihtiyaçlarına cevap verememektedir. Bu nedenledir ki günümüzde, salt cezalandırmaya dayalı disiplin anlayışının yerine geçebilecek alternatif bir disiplin anlayışına ihtiyaç duyulmaktadır.

Onarıcı Disiplin Modeli

Bu kitap; okullarda disiplin sorunu çerçevesinde ele alınan, akran zorbalığı ile şiddet sorununun yapıcı ve kalıcı çözümüne yönelik bir model önerisi olan “Onarıcı Disiplin Modeli”ni ele almaktadır. Bu doğrultuda, “Onarıcı Disiplin Yaklaşımı”nın okul ortamında nasıl uygulanacağı üzerinde durulmaktadır. “Cezalandırıcı Yaklaşım” hatalı davranışı, kanun ve kurallara karşı yapılan bir eylem olarak görürken, “Onarıcı Yaklaşım” bundan farklı olarak, hatalı davranışı insanlara karşı yapılan ve ilişkileri bozan bir eylem olarak görür. “Onarıcı Disiplin Modeli”, öğrenciler arasında şiddet veya zorbalık nedeniyle bozulan ilişkilerin “Onarıcı Uygulamalar” yoluyla yeniden düzeltilmesi ve kurulması üzerine odaklanmaktadır. “Onarıcı Uygulamalar” her ne kadar lise düzeyinde eğitim-öğretim faaliyeti sürdüren okullarda gerçekleştirilmiş olsa da, uygulamacının yapacağı ufak değişikliklerle ortaokul ve üniversite düzeyinde uygulanabileceği öngörülmektedir.

Kitap, iki özelliği ile ön plana çıkmaktadır:
• Uygulamaya dönük olması ve
• Yapılan “Onarıcı Uygulamalar”ın, bilindiği kadarıyla, ülkemiz ölçeğinde öncü bir özellik taşımasıdır.
Bu çalışma, okul ortamında öğrenciler arasında yaşanan zorbalık ve şiddet sorunun çözümünde çaresizlik yaşayan öğrenciler, öğretmenler, okul yönetimleri ve ailelerin yaralarına merhem olabilecek nitelikte görünmektedir.
Abbas Türnüklü