Onbeşinci Asırda Bir Tekke: Osmancık Koyun Baba Zaviyesi

Bektaşi geleneğinden gelen bir Kalenderi...

Koyun Baba Hazretlerinin medfun bulunduğu Osmancık ilçesi ile sınırlı kalmamiş Anadolu'dan Balkanlara kadar uzanan şöhreti... Osmanlı Devleti'nin sosyal hayati çeşitli hususiyetleri barındırmakla birlikte en başa gittiğimizde kuruluş dinamiklerinde gördüğümüz inanç dünyası, maddi ve manevi dünyayı birleştiren zaviyelerin önemi aslolan gerçekliktir. Anadolu'da, birçok yere kendi isimlerini veren, ellerinin emeği ve alınlarının teriyle dağ başlarında yer açıp yerleşen, boş ve kimsesiz ya da kâfirini koydukları bölgeleri şenlendiren, bağ ve bahçe yetiştiren dervişler, uçlardaki her ilerlemede benzerlerini ortaya çıkaran zaviyeler, aynı zamanda birer derviş zümresi olarak köyler vücuda getirecek şekilde toprağa yerleşen birtakım göçebe oymaklar...

Osmanlı toplumunda zaviyeler ile halk kesimleri arasında sıkı bağlar söz konusuydu. Kırsal kesimde yaşayan göçebe halkın tekke ve zaviyeler ile olan bağlantısı, yerleşik olan şehirli ve köylüye göre daha fazlaydı. Bunun nedeni, göçebe grupların hayat tarzlarından kaynaklanan kültürel özelliklerinin, "abdal" adı verilen ve Osmanlı'dan önceki dönemlerden beri Anadolu'da göçebe gruplara dini yaşantıyı telkin eden kişilerle uyum içinde olmasıdır.

Bu çalışmada şimdiye kadar 15. yüzyılda yaşayan Heterodoks Türk Dervişi Koyun Baba hazretleri hakkında yapılmış çalışmaların ötesinde tekkesi, zaviyesi hakkında arşivlerde yer alan belgeler kullanılarak ortaya konulmaya çalışılmış bilgiler bulacaksınız ki umarız ki bu konudaki eksikliği gidermiş olacaktır.