Sahabe Bilgisinin Tespiti

İslam dininin iki temel kaynağı olan Kur’an-ı Kerim’i ve Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirlerinden oluşan sünnetini günümüze ulaştıranların ilk halkasını, hem Kur’an-ı Kerim’de hem de hadis-i şeriflerde övülen ve “İslam medeniyetinin kurucu nesli” olarak nitelendirilen sahabe nesli oluşturmaktadır.

Sahabilerin hayatı, kişilikleri, sayıları, sünnete olan bağlılıkları, adil olup olmadıkları ve kime sahabi denilip denilmeyeceğiyle ilgili bilgiler yanında onların tespiti de önemli bir konudur.

Konuya ilişkin hadis usûlü kitaplarında ma‘rifetu’s-sahabe konu başlığı altında sahabe bilgisinin tespit yöntemlerine dair birkaç maddede özet bir şekilde bilgi verilmekte fakat ilgili eserlerde ilk dönemlerden itibaren sahabilere dair bilgilerin tespitinin nasıl gerçekleştirildiğine ilişkin ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır. Sahabilerle alakalı yapılmış birçok akademik çalışmada da ilgili yöntemlerin dışında fazla bir bilgi yer almamaktadır.

Bu çalışmada, ilk asırdan itibaren sahabilere ilişkin bilgilerin (ma‘rifetü’s-sahabe) nasıl tespit edilmeye çalışıldığı, konuyla ilgili uzmanların kimler olduğu ve eserinde sahabe bilgilerine yer verenlerin ya da sahabilerle ilgili müstakil eser kaleme alanların sahâbe bilgisinin tespitine dair metotlarının neler olduğu konu edilecektir.