Samuel P. Huntington’ın Asker ve Devlet’i - Bir Tahlil

II. Dünya Savaşı sonrasında düşünce ve siyaset dünyamızın sorunlarından biri olan sivil-asker ilişkileri araştırmalarının önemini Samuel P. Huntington şu sözlerle açıklar: “Sivil-asker ilişkilerinde dengeli bir model geliştiremeyen uluslar kaynaklarını israf eder ve hesaplanmamış risklere girerler.”

Tarih boyunca Roma’dan Osmanlı’ya kadar birçok imparatorlukta askerin sivil kontrolü meselesi ve dengeli bir sivil-asker ilişkileri arayışı devam etmiştir. Disiplinlerarası bir nitelik taşıyan bu alanda sosyologlar, siyaset bilimciler ve askerî tarihçiler eserleri ve düşünceleriyle bu arayışın teorik ayağını temsil etmiştir. Alanın öncü isimlerinden biri olan siyaset bilimci ve akademisyen Samuel P. Huntington meşhur eseri Asker ve Devlet’te bu alanın sistematik ve kapsamlı ilk incelemesini yapmıştır. Kendisinden sonra yazılan pek çok esere kaynaklık eden Asker ve Devlet, tüm dünyada sivil-asker ilişkilerinin sağlam bir zeminde tartışılmasına ön ayak olmuştur.

Askerî sosyolog Barış Ateş bu çalışmasında, Huntington’ın sivil-asker ilişkileri teorisini, bu teorinin ortaya çıktığı dönemin özelliklerini, etkilerini ve günümüzdeki durumunu anlamak için bir kapı aralıyor. Bu tahlil, sivil-asker ilişkilerine “kafa yormak” isteyen hem sivil hem asker pek çok araştırmacı için bir giriş metni sunuyor.