Simin-i Danişver Cennet Gibi Şehir (İnceleme)

Meşrutiyet sonrası yıllar İran Edebiyatının, bilhassa İran kısa öykücülüğünün gelişmesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Bu dönemde siyasetten uzak kalmak isteyen yazar ve aydınlar daha çok edebiyata yönelmiş ve düşüncelerini verdikleri eserlerle ifade etmeye çalışmışlardır. Bu yazarlardan biri de Şehrî Çûn Bihişt (Cennet Gibi Şehir) adlı hikâye kitabıyla çalışmamıza konu olan Sîmîn-i Dânişver’dir. Sîmîn-i Dânişver’in on hikâyeden oluşan bu eseri sosyal içerikli hikâye türünün güzel bir örneğidir. Yazar bu hikâyelerde, yaşadığı toplumu ve o toplumu ilgilendiren meseleleri farklı bir bakış açısıyla anlatır. Özellikle; o dönemin kadınlarının toplumdaki yerini anlatmaya çalışan bu hikâyeler, 1932’de gerçekleşen darbe sonrasında İran’ın siyasi ve sosyal durumunu bazen açık, bazen de içten içe gözler önüne serer. İran Öykücülük Tarihi konusu daha önce Ankara Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı bölümünde Şerife Yerdemir tarafından yüksek lisans tezi olarak çalışılmış ve bu konuda detaylı bilgi verilmiştir. Ancak incelememizin daha iyi anlaşılması için bu konuya kısaca değinilmiştir. Bir giriş ve iki bölümden oluşan çalışmada, Sîmîn-i Dânişver’in hayatı, edebi kişiliği, eserleri ve Şehrî Çûn Bihişt (Cennet Gibi Şehir) adlı hikâye kitabı teknik ve tematik yönden incelenmiştir.