Sührab Name

Eski İran’ın efsanevi tarihi niteliğinde olan Şehnâme, Firdevsî’nin yüksek dehasıyla bir araya getirilerek yeniden işlenmiş, böylece epik destan türünün en güzide örneklerinden biri ortaya çıkarılmıştır. Şehnâme’nin şöhreti İran’a komşu olan ve asırlarca bu coğrafyaya hükmeden Türkler arasında da yayılmıştır. Firdevsî, Türk hanedanlarınca yönetilen İran muhitinde eserini kaleme almış, İran-Turan mücadeleleri eserde kayda değer bir yer tutmuş, kimi motifler Oğuz epik destan geleneğinden ödünçlenmiştir. Bu arada Türkler de Şehnâme’yi tercümeler yoluyla yeniden yazmış, eserdeki şahıs ve motifler divan şairlerinin sıklıkla kullandığı telmihler arasında yer almıştır. Şehnâme’nin en meşhur kahramanı Rüstem, Türk halk edebiyatında hikâye ve şiirlere konu olmuş; hatta hikâye kahramanları kuvvet ve yiğitlikte ona nispetle tasvir edilir olmuştur. Türk edebiyatına tercüme yoluyla kazandırılan ve yeniden yazılan Şehnâme metinleri arasında Siyâvuş, İsfendiyâr, Nerimân, Sâm, Zâl, Rüstem, Sührâb, Güştâsb ile ilgili destanlar sayılabilir. Türk diliyle yeniden işlenen bu metinler Şehnâme’nin içinden seçilmiş kısımlardır. Bu çalışmaya konu olan Türkçe metinler Şehnâme’deki Sührâb destanının manzum-mensur karışık formdaki iki nüshasıdır. Bunlar Fransa Millî Kütüphanesi’nde ve Bosna Hersek Gazi Hüsrev Kütüphanesi’nde kayıtlı nüshalardır. Yeni Türk harflerine aktarılarak tenkitli metin yöntemiyle Türklük bilimine kazandırılan Sührâb-nâme’nin mukayeseli bilimsel çalışmalara kapı aralaması amaçlanmaktadır.