Türkiye’de İktidarın Sınırlandırılması

Siyasi tarih, hukuk, siyaset bilimi ve siyaset felsefesi alanlarını harmanlayarak önümüze sunan bu kitap, 1808 tarihli Sened-i İttifak'tan 2010 Anayasa Referandumu'na kadar uzanan geniş bir süreci analiz etmektedir. Kitap, bu uzun sürecin analizinde odak noktası olarak “iktidarın sınırlandırılması” çabalarını seçmiştir. Birçok kez anlatılmış olan Türk siyasi tarihine “iktidarın sınırlandırılması” kavramı çerçevesinde bakılması, kitabın, kuru bir siyasi tarih anlatısının ve salt hukuksal analizin dışına çıkıp zengin bir siyaset bilimi metni olmasını sağlamıştır. Ayrıca kitap, “iktidarın sınırlandırılması” kavramı sayesinde sağlam bir omurgaya sahip olmuş ve çok uzun bir süreyi ele almasına rağmen odağını kaybetmeyen bir inceleme olarak karşımıza çıkmıştır.

İktidarın sınırlandırılması için kullanılan çeşitli denetim araçları ve sistemleri, metin içerisinde dönemlerine göre tartışılırken Türkiye siyasi tarihinde her dönemde ön plana çıkan iç denetim mekanizmasına özel bir dikkat sarfedilmiştir; bunlar: iktidarın yargısal denetim yoluyla sınırlandırılması, iktidarın idari yargı yoluyla denetlenmesi ve son olarak iktidarın siyasal/parlamenter denetim araçları yoluyla sınırlandırılmasıdır. Bu mekanizmalar teorik olarak ele alınırken bir yandan da Türk siyasi hayatının çekişmelerinin ve ilerlemelerinin öyküsü aktarıldığı için metin, akıcılığı ile dikkat çekmektedir.

Türkiye'de iktidarın sınırlandırılması konusundaki çabaları ve bunun başarılabilmesi için yaşanan sancıları da gözler önüne seren bu çalışma, aslında 1808'den 2010'a kadar uzanan bu uzun sürecin, Türkiye'de “iktidarın sınırlandırılamazlığı”nın bir tarihi olarak da okunabileceğini ortaya koymaktadır.

Zeynep Serap Tekten Aksürmeli