Türkiye'nin Yakın Dönem Ekonomik Krizleri _{1994, 2001, 2008, ?}

Bu kitap genel olarak Türkiye ekonomisinin yakın dönemde yaşadığı krizleri analiz etmektir. İç dinamikler sonucu meydana gelen 1994 ve 2001 krizlerinin yanı sıra dış dinamiklerin etkisiyle meydana gelen ve Türkiye ekonomisini etkileyen 2008 Küresel Finans Krizi'ni anlamaya odaklanmıştır. Krizlerin ortak noktalarına vurgu yapan bu çalışma, bir sonraki krizin ne zaman olacağı hakkında ipuçları vermektedir.

Kitabın adında yazan "1994, 2001, 2008 ?" algoritması çok kısa bir dönem için bize Türkiye ekonomisinin yakın dönemde her yedi yılda bir kriz yaşadığını söylemektedir. Bu algoritma ne kadar sürer bilinmez ama soru işareti yerine yazılacak tarihin 2015 olması durumunda krize yakalanma periyoduna kapılan bir ekonomi ile karşı karşıya olduğumuzu söyleyebiliriz.

1994 ve 2001 krizlerine bakıldığında iki krizin de öncesindeki dönemlerde uzun dönem ortalamasına göre olumsuz seyreden en önemli göstergelerin iç borçlanma faiz oranlarında görülen artışlar, net kredi/mevduat oranının ciddi şekilde düşmesi, reel büyüme oranlarının düşmesi, iç ve dış borç stokunun artması ve kurlarda sert yükselişler olduğu görülmektedir.

Ayrıca Türkiye ekonomisinde cari açığının ilerde kriz doğurma potansiyeli göz önünde tutularak yapısal dönüşümlere birlikte cari açığın temel sebebi olan düşük tasarruf eğilimi kırılmalıdır. Hanehalkı ve firmaların tasarruf yapması özendirmelidir. Bireysel emeklilik sistemi işsizlik fonu, kıdem tazminatı fonu ve konut yardımı fonu gibi tasarrufları ve bankacılık kesiminin likiditesini arttırıcı çok sayıda politika acilen hayata geçirilmelidir. Enerji başta olmak üzere ara malı ve hammadde noktasında dışa bağımlı bir ekonomik yapıdan süratle uzaklaşmalıdır.