Weber’de Kapitalizmin Ruhu ve İslam Üzerine Sosyo Psikolojik Bir Deneme

İnsanlık tarihindeki en büyük değişimlerden birine yol açan sanayi kapitalizmi, üretim üzerine inşa edilmiş sosyo ekonomik bir sistemdir. Ancak günümüzde dünyadaki mal ve hizmetin büyük bölümü Batı dünyası dışında üretilirken bu dünyanın dışındakiler hâlâ, gerek iktisadi gerek siyasi gerekse kültürel alanda izleyici konumdan kurtulamamışlardır.Tüm bunlar, Batı dünyasından doğan bu sistemin, içinden çıktığı kültüre dair bazı özgün motivasyonları, global hegemonya aracı olarak kullanmaya devam ettiğine işarettir.Bu hegemonyanın araçlarından olan kapitalizmin fikrî psişik köklerinin, düşünce dünyamızdaki aksini çözümleme amacıyla bu sosyo psikolojik deneme kaleme alınmıştır.Bu deneme için Weber’in, yazılmasının üzerinden geçen bir asra rağmen, kapitalizmin kökenlerine dair hemen her çalışmada kendine yer bulan "Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu" adlı eserinden hareket edilmiştir.Bir kültür ürünü olan kapitalizmin evrensel tarafsızlığının nişanesi olarak gösterilen iktisadi akılcılık kavramının dinî kökenine eğilinmiştir. Yine kapitalizmin özellikle başlangıcında rol oynamış hatta günümüzde de işlevlerini sürdüren temel motivasyon kaynaklarının da aynı kökenden geldikleri sergilenmiştir.Bu egemen değer ve fikirlerin, kültürümüze kolayca tahvilinin yararının sorgulanması amacıyla, İslam’ın temel kaynağı olan Kur’an’a da yansıtımı incelenmiş bulunmaktadır.