Yabancıların Tasviri _{Bir Çinlinin Gözüyle Ortaçağ İslam Dünyası}

Güney Song Hanedanı döneminde (1127-1279), 1170-1231 yıllarında yaşamış bir devlet görevlisi olan Zhao Rugua’nın kaleme aldığı Zhufanzhi, büyük oranda, Çin’e gelen tüccarların verdiği şifahi bilgilere dayanmaktadır. Kitap, döneme ilişkin bilgi veren diğer kaynakların yardımıyla geniş notlar düşülerek kritik edilmiştir. Zhao Rugua, Zeytûn Limanı Deniz Ticaret Nazırlığı görevini yürütürken, boş zamanlarında haritaları inceleyerek dünya hakkında bilgi edinmiş, yabancı tüccarların ülkelerinin adlarını listeleyip geleneklerini ve topraklarını kayda geçirmiş, yol ve ulaşımlarını Çinceye çevirmek suretiyle dağlarında ve verimli alanlarında yetişen ürünlerini kaydetmiştir.

Önsöz’de kendisinin de belirttiği üzere Zhao Rugua’nın eserinin öncelikli kaynağı yabancı tüccarlardır. Ülkeleri, gelenekleri, yolları ve ürünleri hakkında bizzat onlardan sormak suretiyle bilgi edinmiştir. Dış ticaretle uğraşan yerli ve yabancı tüccarlardan elde ettiği bu bilgiler sayesinde, müellif, çok sayıda ülke ve bunların ürünlerine ilişkin o zamana kadar bilinmeyen ayrıntıları kaydetmiştir. Bu önemli kaynak, Şam, Mekke, Zengibar, Bağdat, Basra, Gazne, Anadolu, Fas, Sicilya gibi muhtelif kentler, bölgeler, deniz ülkelerine; aselbant, gülsuyu, fildişi, amber, inci gibi muhtelif ticari emtiaya dair zengin bir dağarcığa sahip olmasıyla, Ortaçağ Ortadoğu tarihiyle ilgili araştırmalara önemli bir katkı sunacaktır.