Yerleşik Yabancıların Yerel Düzeyde Seçme ve Seçilme Hakları

Türkiye'nin de üyesi bulunduğu Avrupa Konseyi'nin (Council of Europe) aldığı kararlar ve kabul ettiği sözleşmeler, yerleşik yabancıların yerel düzeyde seçme ve seçilme hakkını uluslar arası toplumun gündeminde tutmaktadır. Bu durum tarihsel gelişmelerin neden olduğu bir ihtiyaçla açıklanabilir. Çünkü büyük dış göç hareketlerine sahne olan 20. Yüzyılda, özellikle II. Dünya Savaşı nedeniyle ortaya çıkan göç dalgasını daha sonra Avrupa'nın yeniden inşası sürecinde ortaya çıkan uluslararası emek göçü takip etmiştir. Batı Avrupa ülkelerine çalışmak amacıyla göç eden misafir işçi statüsündeki göçmenler, vatandaşı oldukları devletlere geri dönmeyip kalıcı hale gelmişlerdir. Bu süreçte uzun süredir yerleşik olan yabancıların insan hakları çerçevesinde demokratik hayata katılımlarını sağlama gereği, Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi (AKYBYK) kararlarında da vurgulanmıştır. Bu bağlamda yerleşik yabancılara yerel düzeyde seçme ve seçilme hakkını, bazı devletler kendilerine özgü çeşitli koşullarla ve sınırlılıklarla tanımaktadır. Belli süre ikamet koşulu, koloni ilişkileri, soy bağı, karşılıklılık ilkesi, aynı resmi dile sahip devletlerin yurttaşı olma gibi koşullar bunlardan bazılarıdır.

Son yıllarda uygun iklim şartları nedeniyle artan yabancı nüfusunun yanı sıra gelişen ekonomisi ile de Türkiye'nin, geleceğe ilişkin nüfus projeksiyonlarında dış göç alacağı öngörülmektedir. İfade edilen durum ve Avrupa Konseyi'nin bu hakkın tanınması konusunda verdiği çeşitli kararlar, Türkiye'nin yerleşik yabancılara yerel düzeyde seçme ve seçilme hakkının tanınması konusunu ele almasını kaçınılmaz kılmaktadır. Bu kapsamda Türkiye için yerleşik yabancılara yerel düzeyde seçme ve seçilme hakkının hangi koşul ve sınırlılıklarla tanınabileceğine ilişkin multidisipliner çalışmalara temel teşkil edecek önerilerde bulunulmuştur.